De auditeur

 

Op de valreep van 2024 toch een mooi perspectief voor volgend jaar.

Is de avondklok in Kuregem legaal of niet?
Na rijp beraad oordeelde de auditeur dat het uitgaansverbod in principe illegaal is.
De maatregel blijft echter geldig omdat de belanghebbende geen "voldoende ernstig nadeel" ondervindt.

Mooi precedent in het kader van het recht op vrije meningsuiting.
Het is illegaal om u te verbieden uw beargumenteerde mening naar voor te brengen.
Maar anderzijds hebt u er ook geen "voldoende ernstig nadeel" van om ze voorlopig even voor uzelf te houden.


Ik wens u in 2025 een adviseur om duidelijk te maken wat de algemene regel is en dat wat de algemene regel overstijgt.
En een vogelperspectief om de vraag te beantwoorden of dat onderscheid al dan niet aan een algemene regel beantwoordt.

Danièle Moyal-Sharrok

 

(erbarmelijke vertaling van vorige blogpost - pitiful translation of previous blogpost)

 

In Flemish, there is an expression "It's as good as I have had it".
According to the Flemish dictionary, it is a polite rejection of the question whether someone wants to eat or drink something.

- Would you like to drink something?
- No, thank you. It's as good as I have had it.

 In my neighborhood, the expression has evolved into a polite rejection tout court, often with an ironic undertone. So if you absolutely do not feel like responding to something: "No thanks, it's as good as I have had it.".
Epistemology, for example.

A philosopher who is often associated with epistemology is Ludwig Wittgenstein.
New publications on his views appear with the regularity of a clock.

An innumerable number of studies have been published in the specialized trade press on some of Wittgenstein's concepts such as "Familienähnlichkeit" (family resemblance) and "Lebensform" (form of life).
In the most recent "Cambridge elements" the authors concentrate mainly on the theme of "hinges". Judging by the hallucinatory number of articles and books that have been published on "Angeln" (hinges),  you have to conclude that it is a central theme in Wittgenstein's work. To put that immediately into perspective: in all of Wittgenstein's writings the term appears two, -two !-, times.

The scribbles from Wittgenstein's notebooks were published after his lifetime under the title "On Certainty"

341. The questions that we raise and our doubts depend on the fact that some propositions are exempt from doubt, are as it were like hinges on which those turn.

342. That is to say, it belongs to the logic of our scientific investigations that certain things are in deed not doubted.

343. But it isn’t that the situation is like this: We just can’t investigate everything, and for that reason we are forced to rest content with assumption. If I want the door to turn, the hinges must stay put.

344. My life consists in my being content to accept many things.

 

341. D. h. die Fragen, die wir stellen, und unsre Zweifel beruhen darauf, daß gewisse Sätze vom Zweifel ausgenommen sind, gleichsam die Angeln, in welchen jene sich bewegen.

342. D. h. es gehört zur Logik unsrer wissenschaftlichen Untersuchungen, daß Gewisses in der Tat nicht angezweifelt wird.

343. Es ist aber damit nicht so, daß wir eben nicht alles untersuchen können und uns daher notgedrungen mit der Annahme zufriedenstellen müssen. Wenn ich will, daß die Türe sich drehe, müssen die Angeln feststehen.

344. Mein Leben besteht darin, daß ich mich mit manchem zufriedengebe.

I would like to make some remarks on that.
And that under the motto of "slow reading"

"Man ist nicht umsonst Philologe gewesen, man ist es vielleicht noch, das will sagen, ein Lehrer des langsamen Lesens: - endlich schreibt man auch langsam."
Friedrich Nietzsche, Morgenröthe – Gedanken über die moralischen Vorurtheile
"It is not for nothing that one has been a philologist, perhaps one is a philologist still, that is to say, a teacher of slow reading: - at last one also writes slowly."

Wittgenstein himself was a fan of this, by the way.
Manchmal kann ein Satz nur verstanden werden, wenn man ihn im richtigen Tempo liest. Meine Sätze sind alle langsam zu lesen.
Ms 134, 76
“Sometimes a sentence can be understood only if it is read at the right tempo. My sentences are all supposed to be read slowly” (CV, 57e).
Ich möchte eigentlich durch fortwährende || meine häufigen Interpunktionszeichen das Tempo des Lesens verzögern. Denn ich möchte langsam gelesen werden. (Wie ich selbst lese.) ∣
Ms 136,128
"I really want my copious punctuation marks to slow down the speed of reading. Because I should like to be read slowly. (As I myself read)" (CV, 68e).
Man muß da bedenken daß das So-Sehen eine ähnliche Wirkung haben kann, wie ein Verändern des Gesehenen, z.B. durch ein Setzen von Klammern, ein Unterstreichen, Zusammenfassen auf die oder jene Art, etc., & daß das So-Sehen in dieser Weise wieder mit dem Vorstellen Ähnlichkeit hat.
Niemand wird doch leugnen daß ein Unterstreichen, ein Setzen von Klammern, || , dem Erkennen einer Ähnlichkeit günstig sein kann.
Ms 135,1
One must remember that seeing something in this way can have a similar effect to changing what is seen, e.g. by putting brackets, underlining, summarizing in this or that way, etc., and that seeing something in this way is again similar to imagining it. Nobody will deny that underlining, putting brackets, || , can be beneficial to recognizing a similarity. (google translate)

We should be able to manage the "slow reading"
After all, it's only a handful of sentences.
Let's start with underlining. You would expect that if something were to be underlined, it would be "Angeln".
Not so.
"Fragen, Zweifel, in der Tat, können en Leben" are the words that are underlined.
"In der Tat" is the one I like the most of all.
"Indeed", the "certainty" is to be found "in deed".

The text is notable for its wonderfully "senseless" sentences.
"Some propositions are exempt from doubt" would be a clear statement by the author.
But in German it says something different.
"Certain propositions are exempt from doubt" ("gewisse Sätze sind vom Zweifel ausgenommen").
That is a wonderful sentence in the order of "water is wet".
"Certainty is indeed not doubted."
Gewisses ("Gewisses" with a capital letter is a noun) wird in der Tat nicht angezweifelt.

Wittgenstein's position seems lucid.
"But it is not that we cannot investigate everything and therefore must necessarily be content with the assumption. If I want the door to turn, the hinges must be fixed." 
In that respect, there is nothing to be said against Danièle Moyal-Sharrock's conclusion: "It should be clear, then, that Wittgenstein's conception of knowledge is the traditional one: knowledge as justified true belief" (page 10).
Only problem is then that we conveniently ignore the last, crucial sentence.
It should be clear, then, that there is an unmistakable connection between the last sentence and the penultimate sentence, between "zufriedenstellen" and "zufriedengeben".
All knowledge can and must be preceded by investigation.
But my life consists in my being content to accept many things (without investigation).

No, thanks. It's as good as I have had it.

Duncan Pritchard

 
Gebruikt u de uitdrukking "Het is zo goed als dat ik het heb gehad"?
Volgens het Vlaams woordenboek is het een beleefde afwijzing op de vraag of men iets wil nuttigen.

- Wilt u iets drinken?
- Nee, dank u. Zo goed als dat ik het heb gehad.

In mijn dialect klinkt het wat mij betreft nog beter.
" 't es zo goe as dakket gat em"

Hier in de buurt is de uitdrukking geëvolueerd tot een beleefde afwijzing tout court, dikwijls ook met een ironische ondertoon. Dus als je absoluut geen zin hebt om op iets in te gaan: "Nië mercie, 't es zo goe as dakket gat em."

Epistemologie bijvoorbeeld.
Een filosoof die daar nogal eens mee geassocieerd wordt is Ludwig Wittgenstein.
Met de regelmaat van een klok verschijnt er wel een nieuwe publicatie over zijn opvattingen.



Over een aantal van zijn begrippen zoals "Familienähnlichkeit" (family resemblance) en "Lebensform" (form of life) zijn onnoemelijk veel studies in de gespecialiseerde vakpers verschenen.
In de meest recente "Cambridge elements" concentreren de auteurs zich vooral op het thema "hinges".
Afgaand op het hallucinante aantal artikels en boeken die er zijn verschenen over "Angeln" (hinges), "scharnieren" in het Nederlands, moet je besluiten dat het een centraal thema is in het werk van Wittgenstein.
Om dat vooraf even in perspectief te plaatsen: in al de geschriften van Wittgenstein komt de term twee, -twee!-, keer voor.

De kribbels uit de notaboekjes van Wittgenstein werden na zijn leven uitgegeven onder de titel "On certainty"

341. The questions that we raise and our doubts depend on the fact that some propositions are exempt from doubt, are as it were like hinges on which those turn.

342. That is to say, it belongs to the logic of our scientific investigations that certain things are in deed not doubted.

343. But it isn’t that the situation is like this: We just can’t investigate everything, and for that reason we are forced to rest content with assumption. If I want the door to turn, the hinges must stay put.

344. My life consists in my being content to accept many things.

 

341. D. h. die Fragen, die wir stellen, und unsre Zweifel beruhen darauf, daß gewisse Sätze vom Zweifel ausgenommen sind, gleichsam die Angeln, in welchen jene sich bewegen.

342. D. h. es gehört zur Logik unsrer wissenschaftlichen Untersuchungen, daß Gewisses in der Tat nicht angezweifelt wird.

343. Es ist aber damit nicht so, daß wir eben nicht alles untersuchen können und uns daher notgedrungen mit der Annahme zufriedenstellen müssen. Wenn ich will, daß die Türe sich drehe, müssen die Angeln feststehen.

344. Mein Leben besteht darin, daß ich mich mit manchem zufriedengebe.

Onder het motto "slow reading" enige bedenkingen.

"Man ist nicht umsonst Philologe gewesen, man ist es vielleicht noch, das will sagen, ein Lehrer des langsamen Lesens: - endlich schreibt man auch langsam."
Friedrich Nietzsche, Morgenröthe – Gedanken über die moralischen Vorurtheile
"It is not for nothing that one has been a philologist, perhaps one is a philologist still, that is to say, a teacher of slow reading: - at last one also writes slowly."

Wittgenstein was daar overigens zelf fan van.

Manchmal kann ein Satz nur verstanden werden, wenn man ihn im richtigen Tempo liest. Meine Sätze sind alle langsam zu lesen.
Ms 134, 76
“Sometimes a sentence can be understood only if it is read at the right tempo. My sentences are all supposed to be read slowly” (CV, 57e).

Ich möchte eigentlich durch fortwährende || meine häufigen Interpunktionszeichen das Tempo des Lesens verzögern. Denn ich möchte langsam gelesen werden. (Wie ich selbst lese.) ∣
Ms 136,128
"I really want my copious punctuation marks to slow down the speed of reading. Because I should like to be read slowly. (As I myself read)" (CV, 68e).

Man muß da bedenken daß das So-Sehen eine ähnliche Wirkung haben kann, wie ein Verändern des Gesehenen, z.B. durch ein Setzen von Klammern, ein Unterstreichen, Zusammenfassen auf die oder jene Art, etc., & daß das So-Sehen in dieser Weise wieder mit dem Vorstellen Ähnlichkeit hat.
Niemand wird doch leugnen daß ein Unterstreichen, ein Setzen von Klammern, || , dem Erkennen einer Ähnlichkeit günstig sein kann.
Ms 135,1
One must remember that seeing something in this way can have a similar effect to changing what is seen, e.g. by putting brackets, underlining, summarizing in this or that way, etc., and that seeing something in this way is again similar to imagining it. Nobody will deny that underlining, putting brackets, || , can be beneficial to recognizing a similarity. (google translate)

Dat "slow reading" moet wel lukken, het gaat tenslotte toch maar om een handvol zinnen.

Laten we beginnen met het onderlijnen.
Je zou verwachten dat als er iets onderlijnd zou worden, dat het dan "Angeln" zou zijn.
Niet dus.
"Fragen, Zweifel, in der Tat, können en Leben" zijn de woorden die onderlijnd zijn.
"In der Tat vind ik de allermooiste".
"Inderdaad", de "zekerheid" is te vinden "in der daad".

Opvallend in de tekst zijn de heerlijke "zinloze" zinnen.
"Sommige zinnen zijn uitgesloten van twijfel" (some propositions are exempt from doubt) zou een duidelijke stellingname van de auteur zijn.
Maar in het Duits staat er iets anders.
"Zekere zinnen zijn uitgesloten van twijfel" ("gewisse Sätze sind vom Zweifel ausgenommen).
Dat is een prachtige zin in de orde van "water is nat".
"Zekerheid wordt inderdaad niet betwijfeld."
Gewisses ("Gewisses" met hoofdletter is een substantief) wird in der Tat nicht angezweifelt.

Het standpunt van Wittgenstein lijkt duidelijk.
"Maar het is niet zo dat we niet alles kunnen onderzoeken en daarom noodzakelijkerwijs genoegen moeten nemen met de aanname. Als ik wil dat de deur draait, moeten de scharnieren vaststaan."
In dat opzicht valt er niets in te brengen tegen de conclusie van Danièle Moyal-Sharrock:
"It should be clear, then, that Wittgenstein's conception of knowledge is the traditional one: knowledge as justified true belief" (pagina 10).
Alleen negeren we dan gemakshalve de laatste, cruciale zin.
Het moet duidelijk zijn dat er een onmiskenbaar verband is tussen de laatste zin en de voorlaatste zin, tussen "zufriedenstellen" en "zufriedengeben".
Aan elke kennis kan en moet onderzoek aan vooraf gaan.
Maar mijn leven bestaat hierin, dat ik met sommige (zonder onderzoek) genoegen neem.

"Nië mercie, 't es zo goe as dakket gat em."

Jonathan Nassim

 
I like to read about Wittgenstein.
I hardly ever make it to the end.
Quitting after two sentences however is my personal record.

 

 https://jonathannassim.substack.com/p/readings-3

 

 

"Emptiness" is no longer empty once a definition is attached to it.

De duivenmelker

 
Ik heb nog een guilty pleasure waar ik u nog niet over verteld heb.
Ik lees namelijk graag de schrijfsels van Rik Torfs.

Ik blijf me er over verbazen dat Rik Torfs zichzelf niet als representatief voor "de tijdsgeest" beschouwt, terwijl ik hem zelf als het voorbeeld bij uitstek van die tijdsgeest zie.

 

Het "echte" gesprek.
Het verschil tussen een gesprek en het "echte" gesprek is dat het "echte" gesprek schijnbaar tegenstellingen opheft.
Terwijl je toch alleen maar blij kan worden van tegenstellingen.

 

Ik koester de tegenstelling.
En de tegenstelling in mijn denken koester ik nog meer dan de tegenstelling in het denken van de ander.

De hogepriesteres

Haar moeder was gelovig.
Dat geloofde ze toch.

Dus toen haar vader die nacht was overleden had ze "ja" geantwoord op de vraag van de begrafenisondernemer of ze een kerkelijke dienst wilde. Ze had de vraag niet verwacht en had er nogal impulsief op gereageerd. Ze vroeg zich af of ze de vraag alsnog moest voorleggen aan haar moeder. Die had, op een paar begrafenissen na, immers al jaren geen misviering meer bijgewoond.
Dat was ooit anders geweest. Ze herinnerde zich dat haar moeder actief in het parochieleven was betrokken toen ze zelf een jaar of tien oud was. Er was toen een jonge pastoor, "zeg maar Wim",  aangesteld in de parochie en het duurde niet lang of er woei een frisse wind door de muffe kerk. Onder zijn impuls kwam er weer leven in het ingedommelde dorp. Hij ronselde mensen van zijn leeftijd om het voortouw te nemen in het verenigingsleven. Hoewel haar moeder en vooral haar vader, "ik ben in mijn jeugdjaren genoeg naar de mis geweest voor de rest van mijn leven", aanvankelijk de boot afhielden, wist hij haar moeder na herhaaldelijke avondlijke bezoeken toch te overtuigen om catechese te gaan geven. Haar vader, die zijn leeftijdsgenoot graag jende met vervelende vragen over het verband tussen seksualiteit en procreatie, ging overstag toen hij merkte dat zijn bezwaren vooral weggelachen werden.
"God ziet alles Dirk, maar de paus heeft een bril nodig zoals je wel weet", zei priester Wim, "en bovendien legt hij die op zijn nachttafeltje als hij gaat slapen."
Waarop mijn vader hem met een kwinkslag de vredespijp aanbood: "Gelukkig heeft hij dat waarschijnlijk niet gehoord. Hij heeft zich recent ook een hoorapparaat moeten aanschaffen heb ik gezien."
Maar in al zijn overmoed trapte de nieuwe pastoor met al zijn progressieve ideeën ook op heel wat gevestigde gevoelige tenen. De oude garde liet zich niet zomaar opzij zetten. En al gauw ontsponnen zich allerlei intriges. De geruchten deden de ronde dat de jonge pastoor toch wel erg vaak in het gezelschap van een jonge weduwe vertoefde. En of dat allemaal wel in het kader van "troost bieden" kon ondergebracht worden. Uiteindelijk ging het zo ver dat de bisschop oordeelde dat de pastoor gelet op de gespannen verhoudingen niet normaal meer kon functioneren in de parochie en dat een overplaatsing zich opdrong.
Pastoor Wim werd aangesteld als aalmoezenier in een gesticht voor dementerenden.
En haar ouders verloren opnieuw de voeling met de kerk.

Toen het kleine wagentje zich op de oprit parkeerde en de lange magere man, zijn hoofd kwam ongetwijfeld tot tegen het dak, uitstapte, had ze geen flauw idee wie er op bezoek kwam.
"Weet jij wie dat is?", vroeg ze haar moeder.
"Ik zou het niet weten", schudde die haar hoofd.
"Ik wimpel hem wel af", zei ze terwijl ze haar dochter van haar schoot oppakte en haar op de stoel naast haar zette.

Even later kwam ze weer de woonkamer binnen.
"Mama, meneer pastoor is hier."
"Mijn deelneming met uw verlies mevrouw", reikte hij haar de hand.
"Oh, en wie hebben we hier?", vroeg hij aan het meisje.
"Ik ben Maya", antwoordde ze terwijl ze even opkeek van haar tekening.
De blik van de pastoor gleed van de ene vrouw naar de andere.
"Merkwaardig hoeveel jullie op elkaar lijken", zei hij, "het lijkt wel alsof ik naar dezelfde vrouw kijk in drie verschillende leeftijdscategorieën"
Toen hem een stoel was aangeboden informeerde hij naar de overledene, naar zijn recente en minder recente verleden.
"En u, bent u ook in deze parochie geboren en getogen?", vroeg hij daarna aan haar moeder.
"Neen", zei ze, "ik ben van Holsbeek afkomstig."
"Wel, wel, van waar precies dan", vroeg hij, "ik ben zelf ook afkomstig van Holsbeek".
"Van de plein", specificeerde haar moeder het gehucht waar ze opgegroeid was."
"Hoe klein kan de wereld zijn", zei de pastoor, "mag ik naar je meisjesnaam vragen?"
"D'hondt", antwoordde ze.
"Het is niet waar, de D'hondten van de plein. Dan moet jij een zus zijn van Louis D'hondt!"
"Dat is zo, ik ben een zus van onze Louis."
"Ah, maar die heb ik goed gekend hé. Dat was nogal een kerel, de Louis."
En al gauw volgde de ene anecdote na de andere over de Louis.
Aanvankelijk nam haar moeder nog deel aan het gesprek, maar het duurde niet echt lang tot haar inbreng zich beperkte tot het af en toe ophalen van haar linker wenkbrauw.
Een veeg teken waar meneer pastoor niet voldoende mee vertrouwd was om er een conclusie aan te verbinden.
Uiteindelijk werd hij onderbroken door een piepgeluid dat van zijn horloge afkomstig was en hem herinnerde aan een volgende afspraak.
Ze namen afscheid met de mededeling dat hij de volgende dag terug zou komen en dat ze al eens moesten nadenken over wat ze in de herdenkingsplechtigheid precies aan bod wilden laten komen.
Ze had de pastoor nog maar nauwelijks uitgelaten of haar moeder stond naast haar.
"Dat was ongepast", zei ze, "daar had ik helemaal geen zin in."
En eenzaam schuifelde ze de trap op naar de slaapkamer.

Toen hij 's anderendaags weer plaats had genomen begon hij met verontschuldigingen.
"Mevrouw D'hondt, ik wil mij eerst oprecht excuseren. Weet u, ik heb geen last van de ondeugden waar sommige van mijn collega's mee te kampen hebben. Ik rook niet, ik drink niet en ik heb geen onkuise gedachten. Maar mijn radde tong speelt mij soms wel parten in negatieve zin. Het spijt me mevrouw D'hondt".
Haar moeder knikte hem toe dat de excuses aanvaard waren.
"Toch vreemd dat Onze-Lieve-Heer soms zo stil spreekt dat we hem niet meer horen. Hier in deze kamer hoorde ik Hem niet, maar dan later in mijn auto, toen ja, toen hoorde ik Hem fluisteren. 'Jij hoort jezelf toch zo ongelofelijk graag babbelen hé'. Daar hoorde ik Hem pas."
Even bleef het stil.
Toen keek Maya even de kring rond.
"Dat is waar oma, soms spreekt opa zo stilletjes dat het wel lijkt alsof hij er niet meer is."
En toen stak ze fier haar tekening in de lucht.
"Kijk", zei ze.
"Dat ben ik en dat is opa", wees ze naar de figuurtjes op haar blad.

Donald Trump

 

 "De wil tot macht" is een centraal thema in de filosofie van Friedrich Nietzsche.
Er bestaat veel onbegrip over dat begrip.
Een poging tot verduidelijking.

Donald Trump, ik mag hem niet.

Annette Müllender

Ik ben een van die mensen die niet kan begrijpen dat miljoenen mensen verlangen dat deze man hen zal vertegenwoordigen in woorden en daden.
Hoewel ik geen academicus of journalist ben voelde ik me rechtstreeks aangesproken door de column van Rik Torfs, de man die sneller denkt dan zijn schaduw.
Alsof alleen academici en journalisten de verkiezing van Donald Trump 'onbegrijpelijk' kunnen vinden.

"Waarom vinden zoveel gewaardeerde academici en journalisten de verkiezing van Donald Trump ‘onbegrijpelijk’?

Dat onze Vlaamse media Donald Trump geen beste kerel vinden, kan ik best begrijpen. Zelf zou ik ongaarne zijn huwelijkspartner zijn en dat komt niet enkel door mijn verfomfaaide heteroseksuele geaardheid. Een heilige is Trump niet, wat overigens geen ramp hoeft te zijn.

Stel dat een heilige tot president van de Verenigde Staten wordt verkozen. De wereldvrede zou in gevaar zijn. Zonder een aantal gemene trekjes bijt elke politieke leider in het zand waardoor hij zijn land in gevaar brengt. Een politicus van niveau is altijd een beetje listig en vals om zijn volk te kunnen dienen.

Heiligheid is eerder iets voor hypocrieten, wat verklaart waarom ze onder journalisten sterker aanwezig is dan in de meeste andere bevolkingsgroepen. Ook academici uit de zachte sector komen in aanmerking voor de eer der altaren. Ze beschrijven de wereld zoals hij vanuit wetenschappelijk oogpunt zou moeten zijn en verwijten hem vervolgens dat hij weigert te beantwoorden aan de cijfers en boordtabellen die ze in internationaal gereviewde tijdschriften hebben gepubliceerd.

Gevaarlijke president

Daarnaast staat het iedereen uiteraard vrij de pas verkozen Amerikaanse president gevaarlijk te vinden. De boerderijhond die in de broekspijpen van de postbode bijt is dat evenzeer. Ik maak graag van de gelegenheid gebruik om alle postbodes tijdig te waarschuwen voor Donald Trump. Is hij ook een narcist? Het zou de wetenschappelijke consensus doorbreken wanneer dat niet zo was. Dan zwijg ik nog over racisme en seksisme, begrippen die in elke serieuze akte van beschuldiging een ereplaats bekleden. Kortom, alle begrip voor wie Donald Trump een beetje akelig of ronduit gevaarlijk vindt.

Iets anders is lastiger. Waarnemers, mediamensen en experts beschouwen de verkiezing van Trump vaak als ‘onbegrijpelijk’. Verontrustend is dat. Hoe is het mogelijk dat journalisten of wetenschappers een eenvoudige, empirisch waarneembare gebeurtenis zoals de verkiezing van Donald Trump ‘onbegrijpelijk’ vinden, terwijl ze in staat zijn uitgebreide analyses te maken over klimaat en corona, perfect weten hoe de rechtvaardige samenleving eruit hoort te zien en op welke wijze we ‘degrowth’ kunnen verbinden met de magische gedachte dat er ook dan genoeg zal zijn voor iedereen?

Ik zie twee redenen. De eerste, wellicht de belangrijkste, is een vorm van morele verblinding. Veel tijdgenoten bekijken de wereld door de gekleurde brilglazen van hun eigen morele standaarden. Wat niet in het plaatje past, vinden ze ‘onbegrijpelijk’. Niet omdat het rationeel onverklaarbaar zou zijn, maar omdat het zo ver afstaat van hun eigen onwankelbare opvattingen dat ze hun morele afkeuring naadloos laten overgaan in een rationele onmogelijkheid. Toegepast op Donald Trump: hij is zo’n foute man dat een normaal mens redelijkerwijs niet voor hem kàn stemmen.

Aanvaardbare argumenten

Terwijl er best rationeel aanvaardbare argumenten kunnen zijn om voor moreel foute mensen te kiezen. Bijvoorbeeld omdat ze een heldere visie op de economie hebben. Of omdat ze de Amerikaanse mentaliteit vatten en vertolken. Amerikanen zijn optimisten. Ze willen vooruitkomen en niet bij de pakken blijven zitten. Ze stemmen liefst voor wie die gedachte welgevallig is.

Kortom, de heersende uniform gedeelde moraal van onze westerse intellectuele elite maakt haar blind voor elke werkelijkheid die niet binnen het enge kader van haar ethisch waardenpatroon past. Dat heeft rampzalige gevolgen. Een moraal die enkel kan werken door de werkelijkheid te (blijven) ontkennen, is immers ten diepste amoreel.

Geschiedenis

Een bijkomende reden die de Europese blindheid verklaart, is de rol van de geschiedenis. Graag wordt ze gebruikt om voor een donkere toekomst te waarschuwen. De jaren dertig, het kolonialisme, de slavernij. Maar elk beeld van de geschiedenis is uiteraard gekleurd. Gekleurd door de morele bril waar mensen door kijken. Dat kan leiden tot een verregaande tunnelvisie. Waardoor de geschiedenis haar breedte en diepte verliest, haar ironie en zin voor relativiteit, en vervelt tot een gedweeë handlanger van de heersende moraal.

Hoe vaak klinkt niet — vanwege weldenkenden — de vermanende uitspraak: ‘Ken uw geschiedenis!’ In feite wordt bedoeld: onderschrijf het morele kader dat in mijn ‘juiste’ interpretatie van de geschiedenis bevestiging vindt. Waarom vinden zoveel gewaardeerde academici en journalisten de verkiezing van Donald Trump ‘onbegrijpelijk’? Omdat hun morele denkbeelden geen ruimte laten voor rationele keuzes die daarmee strijdig zijn en omdat ze hun persoonlijke interpretatie van de geschiedenis volledig dienstbaar maken aan hun eigen moraal, de ‘enig mogelijke’."

Bron:
https://doorbraak.be/de-onbegrijpelijke-verkiezing-van-donald-trump/?dbcode=t8623326699&u=427154602

Ik ben, wellicht, moreel verblind!
Ik ben de incarnatie van het vermanende vingertje.

Het vingertje dat zo verwaand is dat hij zich inbeeldt dat hij "hersenen" is.
In de visie van Rik Torfs is er niet alleen een onderscheid tussen "moraal" en "rationaliteit", er is ook een duidelijke rangorde: rationaliteit overrules moraal.
Over de "wil" in het verhaal wordt zedig (verstandig) gezwegen.
Nochtans cruciaal: Donald Trump president, IK WIL DAT NIET.

"De wil tot macht" is de wil om de wil machten toe te dichten die er niet zijn.
De verheerlijking van de ratio wordt dan onvermijdelijk een lofzang op de eigen ratio.

Ik wil daar niet in meegaan.
Helaas, de wil is sterk, maar het vlees is zwak.
Bij deze dus bij wijze van uitzondering een rationele reactie op de column van Rik Torfs.

 

Nick Cave

 
WILD
 GOD

Vind ik een geniale vondst.
Ik wou dat ik het zelf bedacht had.

Geen zin in verdere filosofische bespiegelingen hieromtrent.

Gewoon nagenieten.

De onwetende

 
Ignaas Devisch schreef een boek.
"We informeren ons kapot"
Pleidooi voor onwetendheid.

Ik ben onwetend, dus ik heb niet direct behoefte aan een "pleidooi voor onwetendheid".
Vermits ik zelf veelvuldig tracht mijn onwetendheid te verwoorden, zou ik hooguit benieuwd zijn naar de formulering van de onwetendheid van een spitsbroeder.

De proloog van het boek kan je lezen op de website van de uitgever.
Daarin wordt onmiddellijk een onderscheid gemaakt tussen "informatie" en "desinformatie" en dan gaan bij mij alle alarmbellen rinkelen.
"Om ons te oriënteren in de wereld hebben we ankerpunten of bouwstenen nodig. Maar hoe die te vinden, en op basis waarvan kies je ze? Wie of wat kun je nog geloven? Meer dan ooit zijn die pregnante vragen aan de orde. Onder meer op die vragen zoeken we in dit boek een antwoord."

Dat is het moment dat ik afhaak.
Het is het moment dat ik een alternatieve titel voor het boek verzin, "Ze informeren zich kapot", en mij oprecht afvraag of Ignaas Devisch het daar mee eens zou kunnen zijn?

Max Ernst, De Grote Onwetende

Triton

 

De herauten van het Vrije Woord (alles mag gezegd worden) beantwoorden de verkeerde vraag:
Moet alles gezegd worden?

 

Morenfontein, Giacomo Della Porta

De simpele

 
"Simpel" vind ik een prachtig woord.
Het is één van de weinige woorden in de Nederlandse taal waarin de tegenstrijdigheid volledig geïntegreerd is.
"Simpel" betekent enerzijds "eenvoudig, duidelijk, helder", maar anderzijds ook "dom, dwaas, idioot".

Het is het ideale woord om een gesprek mee af te ronden.
Stel dat u naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen in een verhitte discussie verzeild bent geraakt en dat u er hartstochtelijk naar snakt om in de armen van je geliefde de nachtrust op te zoeken.

"Als een Nazi aan tafel zit met drie disgenoten zitten er vier Nazi's aan tafel", wordt er een versnelling hoger geschakeld in de praatbarak.
Dan neemt u achteloos de gsm uit de broekzak, kijkt even op het scherm hoe laat het is, neemt een laatste slok van de koffie en staat dan op met het woord "Simpel".
Nooit hoef je er nog bang voor te zijn je momentum te missen.
"Zegt de man die voortdurend declameert dat je een mens niet mag vereenzelvigen met een groep", was er nog de repliek toen je net dat kopje aan de lippen had.
"Simpel", klinkt het dan net te laat en toch nog op tijd.

Mijn adoratie voor het woord "simpel" gaat zo ver dat ik ernstig overweeg een "Genootschap der simpele zielen" op te richten.
Hoe u lid kan worden?
Simpel.

Painting: "Friends drinking coffee" (Frank Auerbach and Lucian Freud), unknown artist.

De zelfgenoegzame

 


De zelfgenoegzame begrijpt niet dat het verwijt van zelfgenoegzaamheid voor de spiegel gemaakt wordt.
Hij bepaalt wat zelfgenoegzaamheid is en wie er aan beantwoordt.

Painting: Meisje bij een spiegel, Paulus Moreelse

Tao Qian

 

"Alexithymie", weet u wat dat betekent?

Alexithymie is een term die in 1972 bedacht werd door de psychiater Peter Syfneos.
"Alexithymia: When you have no words to describe how you're feeling", is de titel van een artikel dat ik las.

Wikipedia:
Alexithymie (uitgesproken als: /ˌalɛksiti'mi/, uit het Griekse ἀ-, λέξις en θυμός, letterlijk zonder woorden voor emoties) is een persoonlijkheidstrek gekenmerkt door moeilijkheden in het beschrijven en onderscheiden van gevoelens, een beperkt fantasieleven en een denken dat voornamelijk gericht is op de buitenwereld en minder op de innerlijke beleving. Mensen die hieraan lijden hebben te maken met moeilijkheden met het verwoorden en begrijpen van emoties en met het omgaan met hun emoties. Ze zijn slecht in staat lichamelijke gewaarwordingen te kunnen zien als uiting van hun emoties.

Sjonge sjonge, hebt het maar voor!
Een beperkt fantasieleven, ik mag er niet aan "denken".

Als ik zoiets lees, vraag ik me altijd af of het beschrevene ook voor het woord bestond.
Bestond "alexithymie" ook voor 1972?
En zo ja, welk woord gebruikte men er toen voor?

Bron: Chinese poems  (In de Engelse tekst ziet u links de letterlijke vertaling en rechts een vrije vertaling) 

Alexithymie.
Vroeger was het misschien gewoon de aandoening van een notoire dronkaard!

Het geniale van deze fantasieloze dichter zit wat mij betreft in de twee laatste regels.
"Hierin (dit zijn al de vorige regels) zit een diepe betekenis. Ik probeer het uit te leggen, maar ik ben de woorden vergeten"
("Wang" betekent ook "vergeten".)*
En dat terwijl hij er net een gedicht over schreef....

Alexithymie.
Het is een woord dat nog weinige mensen kennen.
Een woord dat in de vergetelheid geraakt, als schrijver word je verondersteld daar enorm droef van te worden.
Welnu, ik niet.
Maar hé, wie beweert dat ik een schrijver ben?
Alex wie?

*

De melancholicus

 

Schrijven heeft iets dubbel, zoals alles in het leven.
Ondanks alles blijft er een onweerstaanbare drang om te schrijven.
"Ik heb ondertussen wel gezegd wat ik wil zeggen" en "weinig gelezen worden" nemen een grote hap voor hun rekening uit dat "alles".
En toch blijft dat verlangen naar het geluid van het toetsenbord. Het is een verslaving.
Al moet ik toegeven dat er de laatste weken een zekere melancholie in mijn schrijversbestaan is gekropen.

Edvard Much, Melancholy (1894)

Zo las ik de aankondiging dat in september de vertaling van "Lettres à un ami Allemand" van Albert Camus zal verschijnen bij uitgeverij Prometheus.
"Brieven aan een Duitse vriend" uit de oorlogsjaren wordt opnieuw gepubliceerd.

Dat zou normaal in mij een drift doen oplaaien.
Zowel de auteur als het onderwerp boeien mij mateloos.
Camus is in mijn schrijven al bij meerdere gelegenheden de revue gepasseerd en het onderwerp fascineert.
("Het" onderwerp is natuurlijk relatief als je de brieven niet gelezen hebt. Ik beeld me in dat de verhouding tot het kwade een centraal gegeven is.)
Ook aardig meegenomen: het gaat om vier brieven van slechts enkele bladzijden.
(Ik heb steeds meer moeite om een dik boek te beginnen.)

En toch, ondanks alle voortekenen dat dit mij op het lijf geschreven is, toch kan ik er mij niet toe brengen om die brieven ook te gaan lezen.
Wat doet het er toe?
In het beste geval vind ik in de brieven de herkenning waar ik naar op zoek ben.
En wat dan nog?
Dan is het een herkenning zoals ik er al zo vele gevonden heb.
Bij Camus, Nietzsche, Wittgenstein, Kierkegaard, Spinoza, Einstein, Friedell, Pessoa, Carroll, Poe ....
Over welke "herkenning" gaat het?
Een herkenning van "nonsens".
Die vind ik wel in elke tekst terug.
Maar de meest waardevolle vondst is de plotse ingeving: deze auteur beseft dat hij nonsens schrijft.
Je ziet plots de auteur voor ogen zoals je jezelf al meermaals hebt gadegeslagen.
De auteur die "AAARGH" schreeuwt en dan zijn papier tot een bolletje verfrommelt om het daarna met een welgemikte worp de papierbak in te keilen.
(So gelangt man beim Philosophieren am Ende dahin, wo man nur noch einen unartikulierten Laut ausstoßen möchte L.W.)
De auteur die bedaart, zijn prop weer opvist, glimlachend de plooien glad strijkt en weer verder gaat.

En wat als ik geen herkenning vind?
Want Camus schreef ook heel wat sentimenteel gezever.
Zoals zijn alom geprezen rede bij de aanvaarding van de Nobelprijs.
In het slechtste geval heb ik ook een backup.
"Camus s'est senti mal, puis a été malade pendant des semaines après avoir reçu le prix Nobel ; c'est la seule réaction saine à une telle mésaventure."
Imre Kertész.

En toch, toch lukt het me niet om die brieven te gaan lezen.
Laat staan van er over te schrijven.

MELANCHOLIE

Er is geen enkel woord dat rijmt op "herfst".
En misschien is dat maar goed ook.

De waterspuwer

 

De duivel is de zeurende stem in mijn hoofd die zich jammerend afvraagt waarom mijn schrijverij niet ernstig wordt genomen.

De idee dat er zoiets als het absolute is, is even amusant als de idee dat het er niet is.

De ijdelste ijdelheid is de zelfverklaarde bescheidenheid.

Pierre Klossowski

 
Ludwig Wittgenstein was jarig!
Uiteraard was ik op zijn verjaardagsfeestje.

Ik moet toegeven, aanvankelijk was het nogal een saaie bedoening.
Maar van zodra we de taart hadden ingeruild voor een fles wijn, werd de sfeer heel wat losser.
"Ludwig", zei ik, "Volgend jaar moeten we misschien toch wat meer volk uitnodigen."
"Huh ?", vroeg Ludwig, "hoe gaan we dat organiseren?"
Dat was inderdaad de meest pertinente vraag waar ik de afgelopen maanden het hoofd over had gebroken.
Stel je voor dat George of Bertrand zouden komen opdagen. Weg sfeer!
Daar zaten we dan met zijn tweetjes. De stilte werd zowaar wat ongemakkelijk.
"En muziek moet er ook zijn", zei Ludwig, "een beetje muziek doet altijd wonderen."
Ludwig stond op en opende zijn spotify lijst op zijn laptop (het moet gezegd, de man is mee met zijn tijd).





“How small a thought it takes to fill a whole life", weerklonk er uit de boxen.

"Dat is het Ludwig", riep ik triomfantelijk uit.
"Huh?", vroeg Ludwig.
"Welch ein kleiner Gedanke doch ein ganzes Leben füllen kann", antwoordde ik.
"Huh?", vroeg Ludwig.
"Ze hebben een wachtwoord nodig om binnen te geraken Ludwig", zei ik.
En in mijn enthousiasme sloeg mijn verbeelding wat op hol.
We maken een grote kasteelpoort aan de ingang. Als er iemand aanklopt openen we het kleine luikje en vragen we "welke kleine gedachte kan een gans leven vullen?"
"En wat zouden ze dan moeten antwoorden?", vroeg Ludwig.
Ludwig is altijd de meest nuchtere van ons beiden geweest.
"Heb je nog een flesje?", vroeg ik.
"Niet van onderwerp veranderen", zei Ludwig kregelig.
Soms kan het echt een etter zijn.
"Stel je voor dat Pierre Klossowski" komt aankloppen", zei Ludwig.
Hij wist dat ik nogal een moeilijke verhouding had met Pierre. Ik was geen fan van zijn schilderijen en in zijn boek over Nietzsche was ik nooit verder geraakt dan de eerste regels .
"Wat zou hij antwoorden?", vroeg ik tegen beter weten in. Ik wist wat hij mij onder de neus zou wrijven.
""I compare things with nothing in common. I decide. I am the only link."
"Fuck off", zei ik, "hij komt er niet in. Wij beslissen".

Pierre Klossowski (EN)

 
It was Ludwig Wittgenstein's birthday!
Of course I was at his birthday party.

I have to admit, it was quite a boring affair at first.
But as soon as we exchanged the cake for a bottle of wine, there was a very relaxed atmosphere.
"Ludwig", I said, "Next year we might have to invite more people."
"Huh?", Ludwig asked, "how are we going to organize that?".
That was indeed the most pertinent question I had pondered over the last few months. Imagine if George or Bertrand showed up. Fun gone!
There we were, just the two of us. The silence actually became a bit awkward.
"And there must be music too", said Ludwig, " a little music always does wonders."
Ludwig stood up and opened his spotify list on his laptop (it must be said, the man is keeping up with the times.)

“How small a thought it takes to fill a whole life", echoed from the speakers.
"That's it Ludwig", I exclaimed triumphantly.
"Huh?", Ludwig asked.
"Welch ein kleiner Gedanke doch ein ganzes Leben füllen kann", I replied.
"Huh?", Ludwig asked.
"They need a password to get in Ludwig", I said.
And in my enthusiasm my imagination went a bit wild.
"We make a large castle gate at the entrance. When someone knocks, we open the little hatch and ask 'what little thought can fill an entire life?' "
"And what should they answer then?", Ludwig asked.
Ludwig has always been the most sober one of the two of us.
"Do you have another bottle?", I asked.
"Don't change the subject", Ludwig said a little annoyed.
Sometimes he can really be a pain in the ass.
"Imagine Pierre Klossowski stood at the door", Ludwig said.
He knew that I had quite a difficult relationship with Pierre. I was not a fan of his paintings and I never got past the first lines of his book on Nietzsche.
"What would he answer?", I asked against my better judgement. I knew what was coming at me.
"I compare things with nothing in common. I decide. I am the only link", Ludwig quoted Pierre.

"Fuck off", I said, "he's not getting in. We decide."


some clues:
https://vijfvoortwaalf.blogspot.com/2024/02/the-friend.html
https://vijfvoortwaalf.blogspot.com/2018/03/sophia.html

De golfer

 ME.
Writing...

De vergevingsgezinde

 
Het probleem van de vergevingsgezinde is zijn voorafgaande veroordeling.

Kend Moseholm, Is this a step forward.


« Pourquoi donc m’arrive-t-il, de temps à autre, de présenter des pro-
cédés contradictoires, voire inconciliables, pour rêver et apprendre à rê-
ver ? C’est probablement que j’ai pris une telle habitude de ressentir le
faux comme le vrai, les choses rêvées aussi nettement que les choses vues,
que j’ai perdu la capacité humaine, erronée me semble-t-il, de distinguer
la vérité du mensonge. [Mais] vivre la vie en rêve et la vivre faussement,
c’est quand même vivre la vie. Abdiquer, c’est encore agir. Rêver, c’est
avouer le besoin de vivre, en substituant la vie irréelle à la vie réelle, et
l’on compense ainsi ce qu’à d’inaliénable le vouloir vivre »
Fernando Pessoa

De principiële

 

 

Oh, retreat, retreat ....

Dat riedeltje speelt zich regelmatig af in mijn hoofd.
Uit noodzaak.
Als ik mij niet zou terugtrekken vrees ik dat ik gewelddadig zou kunnen worden.

Een tekst wordt onthaald op bijval of op afkeuring.
Je hebt het onderwerp "genaild". Of niet.
Ik krijg er de kriebels van.
"Sebiet een patat op uw gezicht", begint er dan een stemmetje in mijn hoofd te fluisteren.
Louter en alleen om achteraf  "dat was er boenk op" te kunnen zeggen.

Ik weet dat het dan tijd is om mij terug te trekken in het gezelschap van "mijn" auteurs.

People of experience maintain that it is very sensible to start from a principle. I grant them that and start with the principle that all men are boring. Or will someone be boring enough to contradict me in this?

Kierkegaard

 

De douanier

 
Bart De Wever schreef een boekje "Over woke".
Ik ga het niet lezen, ik heb voldoende aan de promopraatjes.

"Het moest een analyse zijn: er is een samenhang tussen alles wat mij ergert. Die samenhang heet woke."
Als er een verband is tussen een woord en een realiteit is dat een frappante uitspraak.
Alles wat mij ergert = woke.
Duidelijker kan een definitie niet zijn.
"Woke is alles wat mij ergert."

In de marge van al dat woke gedoe kon ook Bart De Pauw niet ontbreken.
Dat kwam handig van pas, want ik was al een tijdje aan  het broeden op een item over de documentaire "Het proces dat niemand wou".

"Het wordt steeds moeilijker voor mijn partij om de mensen bij de redelijkheid te houden".
Laat me eens proberen om Bart De Wever bij de redelijkheid te houden.
De basis van de redelijkheid is de logica.
Het probleem van de logica is de "is" in "dat is waar".
In de logica is geen plaats voor de "was".
"Dat was waar" heeft in de logica geen enkele relevantie in het licht van "dat is waar".

Bart De Wever ergert zich aan de mentaliteit "eens dader, altijd dader".
Dat resulteert in uitspraken die de stelling "Bart De Pauw is een dader van grensoverschrijdend gedrag" ondermijnen.
"De zaak tegen Bart De Pauw was een aanfluiting van de rechtsstaat".
"Wij duwen iemand de maatschappelijke dood in als hij maar door de juiste mensen van de juiste feiten wordt beschuldigd. Dat vloekt met mijn rechtvaardigheidsgevoel."
"Er is geen vergiffenis mogelijk voor wie een woke-­misdaad pleegt."
(Bart De Pauw is geen dader meer van grensoverschrijdend gedrag, hij is een dader van een woke-misdaad.)
Werkelijk alles wordt uit de kast gehaald om "Bart De Pauw is een dader van grensoverschrijdend gedrag" te minimaliseren.
"Het besef dat onze waarden en normen veranderen en dat meegeven met onze kinderen, dat noem ik opvoeden."
Er wordt op zijn minst gesuggereerd dat de tijdsgeest veranderd is, dat de handelswijze van Bart De Pauw uit het verleden wordt beoordeeld door de hedendaagse zeden.
(Ach, akkoord, Bart De Pauw heeft de trein gemist, maar we kunnen niet allemaal op dezelfde trein zitten.
Sommige mensen hebben nu eenmaal vroeger gelijk dan anderen.)
Met permissie, maar voor zover mijn herinneringen aan het verleden niet worden gekleurd door het heden was die handelswijze veertig jaar geleden ook niet oké.
"Morgen zullen we anders naar gisteren kijken dan vandaag" is een boutade waar we gebruik van maken naar gelang het goed uitkomt.

Bart De Pauw reageerde op de klachten van de vrouwen in een filmpje met "ik ben geen dader."
Dat is ongetwijfeld correct: in de videoboodschap had hij geen gsm in handen.
Ik ben er rotsvast van overtuigd dat Bart De Pauw zijn gsm gedrag grondig heeft bijgestuurd.
Maar het omgekeerde van "eens dader, altijd dader" is "ik ben nu geen dader, ik ben het nooit geweest."

Ik zou Bart De Wever graag volgend gedachte-experiment voorleggen.
Stel je voor dat "Het proces dat niemand wou" niet gepresenteerd werd als een documentaire, maar als een fictiereeks. Een fictiereeks waarin het kruim van de Vlaamse actrices een glansprestatie neerzetten. Hij hoeft zich dus niet druk te maken over het feit of de actrices al dan niet de waarheid spreken, het is fictie. Hij moet zich op het einde alleen uitspreken over het feit of hij het gedrag van de acteur in het scenario catalogiseert als "ongeoorloofd".
Indien Bart De Wever van oordeel is dat de gespeelde handelingen geen voorbeeld zijn van grensoverschrijdende handelingen, dan hebben ik en hij een ander "rechtvaardigheidsgevoel".

In de ideale wereld van de fictie is het gemakkelijk om tot de essentie te komen. Maar in werkelijkheid is dat heel wat moeilijker.
Spreken de vrouwen de waarheid? Hebben ze mekaar beïnvloed? Werden ze geronseld? En vooral, in hoeverre heeft dat allemaal een invloed op de overgang van "het zijn grensoverschrijdende handelingen" naar "Bart De Pauw is een dader van grensoverschrijdende handelingen"?
Bart De Wever denkt er het zijne van en ik het mijne.
Het lijkt wel of we gedoemd zijn om alleen maar intentieprocessen te maken.
"De betrokken vrouwen zijn hardvochtige wezens die geen genoegen nemen met excuses", wordt het intentieproces van de vrouwen gemaakt.
"In de excuses weerklinkt nog de echo van een als. "Als" ik leed heb berokkend, wil ik mij daar ten volle voor excuseren", wordt het intentieproces van Bart De Pauw gemaakt.
En ik, ik maak het intentieproces van alle partijen.
Dat laatste is fictie.
Ik ben de douanier. Ik wil u alleen even halt laten houden. Ik bekijk u even argwanend vanuit mijn hokje en gebaar dan verveeld met een vingertje dat u weer verder kan.

"Wanneer is genoeg genoeg?", vraagt Bart De Pauw zich af.
Stel dat Bart De Pauw een filmpje zou posten met slechts één scène: "ik ben een dader van grensoverschrijdend gedrag".
Misschien vinden de vrouwen dan rust en kunnen ze hem antwoorden: "Neen Bart, jij bent geen dader. Wij hebben het veranderd."


P.S.
Logica is niet ernstig.
Meestal kan ik er om lachen.
Maar in "Het proces dat niemand wou" werd ik tot tranen toe bewogen door het relaas van Ella-June Henrard over haar in de logica verstrikt geraakte moeder.

De druïde

 

Ik ben een maretak.
Ik ent mij louter en alleen op iets dat leeft.

De hogepriester

 Goede vrijdag.

"Kruisig Hem! Kruisig Hem!", riep men.

Vandaag schudt de hogepriester meewarig het hoofd. "Men heeft het nog altijd niet afgeleerd", zegt hij.

De mate waarin de eigen opvatting als een oordeel wordt beschouwd is recht evenredig met de mate waarin de opvatting van de andere als een veroordeling wordt beschouwd.


Alleen op stille zaterdag staat de deur op een kier. (Op andere dagen schijnt het licht door het sleutelgat)

Painting: "Deur op een kier", Serge De Vries

PASEN

EN DE VERREZENE SPRAK: definieer stilte.

Vincent Van Gogh

 

Het zou een beetje flauw zijn van mijn kant om niet dieper in te gaan op het arrest van het Hof van beroep in de zaak Conner Rousseau.
Ik had een zekere sympathie voor de arresten in kortgeding en in eerste aanleg.

https://vijfvoortwaalf.blogspot.com/2023/10/de-grondwetspecialist.html
https://vijfvoortwaalf.blogspot.com/2023/10/de-zattemansklapper.html
https://vijfvoortwaalf.blogspot.com/2023/10/de-beroepsaantekenaar.html

Die arresten worden nu herroepen door het Hof van beroep.

https://www.rechtbanken-tribunaux.be/sites/default/files/media/col/press/files/arrest-dpg-media-vs-cr.pdf

 Het arrest moet teniet gedaan worden op basis van drie gronden.

Met alle respect, maar ik stel mij dan toch de vraag of de supporters in deze niet blij zijn met een dode mus?
Mij deed de argumentatie in alle geval vrijwel onmiddellijk denken aan Vincent Van Gogh zijn "studie van dode mussen".

 

Anderzijds moet ik toegeven dat ik bijzonder blij ben met de verschafte duidelijkheid.
We zullen in de toekomst gevrijwaard blijven van alle mogelijke procedures in verband met vrijheid van meningsuiting.

Censuur kan nooit worden ingevoerd.
(CR zal in het kader van de absolute vrijheid van meningsuiting ook niet veroordeeld worden voor racisme. Of toch niet in de rechtbank, het blijft een voorrecht van ....)

Dat maakt dat er een aanzienlijke hoeveelheid tijd vrij komt voor andere literatuur.
Poëzie bijvoorbeeld.

Verdade, mentira, certeza, incerteza...
Aquele cego ali na estrada também conhece estas palavras.
Estou sentado num degrau alto e tenho as mãos apertadas
Sobre o mais alto dos joelhos cruzados.
Bem: verdade, mentira, certeza, incerteza o que são?
O cego pára na estrada,
Desliguei as mãos de cima do joelho.
Verdade, mentira, certeza, incerteza são as mesmas?
Qualquer coisa mudou numa parte da realidade – os meus joelhos e as minhas mãos.
Qual é a ciência que tem conhecimento para isto?
O cego continua o seu caminho e eu não faço mais gestos.
Já não é a mesma hora, nem a mesma gente, nem nada igual.
Ser real é isto.
Fernando Pessoa.

Truth, untruth, certainty, uncertainty...
That blind man there in the road also knows these words.
I sit on a high step and have placed my hands
On top of my knee which I've crossed over the other.
So then: truth, untruth, certainty, uncertainty, what are they?
The blind man stops in the road,
I remove my hands from the top of my knee.
Truth, untruth, certainty, uncertainty, are they the same?
Something changed in one part of reality – my knees and my hands.
Which science has an understanding of this?
The blind man continues on his way and I make no more gestures.
Already time is not the same, nor people the same, nor anything the same.
Being real is this.
Fernando Pessoa.

De stille

 

Het debat moet gevoerd worden.
Een ernstig gesprek dringt zich op.
Alles mag gezegd worden.

De expert mag de finesse komen toelichten,
de tegenexpert mag het weerleggen,
want ook niet alle experten zijn het eens.
Jan Modaal mag zijn zegje doen,
de journalist mag het duiden,
de columnist mag het op de spits drijven,
en de genuanceerde mag de middenweg bewandelen.


Maar hoe geraken we ooit nog uit het debat?

 
In observing the present state of affairs and of life in general, from a Christian point of view one would have to say: It is a disease. And if I were a physician and someone asked me “What do you think should be done?” I would answer, “Create silence, bring about silence.”
God’s Word cannot be heard, and if in order to be heard in the hullabaloo it must be shouted deafeningly
with noisy means, then it is not God’s Word; create silence!
Ah, everything is noisy. Just as a strong drink is said to stir the blood, so everything in our day, even the most insignificant project, even the most empty communication, is designed merely to jolt the senses or to stir up the masses, the crowd, the public, noise! And we humans, we clever fellows, seem to have become sleepless in order to invent ever new means to increase noise, to spread noise and insignificance with the greatest possible ease and on the greatest possible scale. Yes, everything has been turned upside down. The means of communication have been perfected, but what is publicized with such hot haste is rubbish! Oh, create silence!
Sören Kierkegaard, "For self-examination, Recommended to the present age"


Stilte in brons gestold...

Knud Nellemose, "Kierkegaard".

De redenaar

 

Veelzeggende mensen zeggen weinigzeggende dingen.



 

 

De postmodernist

 

Mijn "Van Dale" uitgave "1984" blijft een onuitputtelijke bron van inspiratie.






Vandaag een blog over "postmodernisme".

De vriend

 

Ik heb een boekje dat ik koester.
Het is getiteld "Café Amical".




Het is een boekje van mijn grootvader, het is een logboek van de huishuur die hij betaalde.
Elke bladzijde zegt nagenoeg hetzelfde:
"Ontvangen van Joseph Bosmans de som van X frank als huishuur voor datum x tot datum y"
De eerste pagina begint in maart 1944 en de laatste pagina eindigt op maart 1949.

(Nota voor de euro generatie: vijftig frank huishuur komt overeen met 1,25 euro huishuur. Per maand!)

Ik koester het boekje omdat het mij herinnert aan een waarheid. Een tekst is slechts van belang voor twee personen: voor hij of zij die het schrijft en voor hij of zij die het onderschrijft.

In de loop van 1938 noteerde Wittgenstein zijn gedachtegang in een gelijkaardig notaboekje als mijn grootvader. Ik vermoed dat het nauwelijks groter was. Op een bladzijde staan hoop en al enkele zinnen, en er zijn amper 32 pagina's. Als je de tekst zou kopiëren en afdrukken op A4 formaat heb je aan enkele pagina's genoeg. Het is een ongepubliceerd werk en het is gekend onder de naam "manuscript 160" (Ms - 160).
 Hoewel hij zelf het tegendeel beweerde, is Wittgenstein niet gemakkelijk om te lezen,
"Wenn dieses Buch geschrieben ist, wie es geschrieben sein sollte, so muß alles was ich sage leicht verständlich, ja trivial sein, schwer verständlich aber,warum ich es sage."
(Ms -160, 4)
"Als dit boek is geschreven zoals het geschreven zou moeten worden, moet alles wat ik zeg gemakkelijk te begrijpen zijn, zelfs triviaal, maar moeilijk te begrijpen waarom ik het zeg."

Hey, ik hou van die kerel, maar dat geeft toch blijk van een stuitend gebrek aan zelfkennis.
Soms denk ik over een tekst van Wittgenstein hetzelfde als wat ik denk over een tekst van mezelf die ik na verloop van tijd  herlees: "wat had die kerel toen gedronken zeg?"
Wat op het moment van het schrijven nog zo helder leek als het water van een klaterend bergriviertje, lijkt bij nader inzien zo troebel als een traag meanderende stroom bij de monding.
Alleen al de ontelbare teksten die over het werk van Wittgenstein geschreven zijn maken dat duidelijk.
Als het allemaal zo gemakkelijk te begrijpen was, zouden die volstrekt overbodig zijn.
Ook als je manuscript 160 ter hand neemt, bekruipt je al vlug de neiging om te zeggen: "Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan."
Soms lijkt het wel of ik de vertolker van Wittgenstein beter begrijp dan Wittgenstein zelf:
"Taal is een spel, woorden hebben meestal geen éénduidige betekenis. De concrete betekenis komt tot uiting in het gebruik van het woord. Betekenis vergt niet alleen een gedeelde definitie maar ook een gedeelde "levensvorm". Et cetera, et cetera."
Je zou bij wijze van experiment een cursus kunnen opstellen door een aantal van Wittgenstein zijn "Bemerkungen" te selecteren, een beetje te herschikken, en er vervolgens een doorlopende tekst van maken.
Maar wat doen we dan met al die andere "Bemerkungen"?
Zou het niet veel handiger zijn als we een papierversnipperaar ter beschikking hadden?
Waarom blijft dat gevoel van onbehagen als je Wittgenstein zelf leest in de plaats van zijn vertolkers?
Wat belet hem om net zo helder als zijn vertolkers te schrijven?

"Es handelt sich nicht um einem Konsens der Meinungen sondern der Lebensformen."
(Ms-160, 26)
"Het is geen kwestie van consensus over meningen maar over levensvormen."
Dat is een helder standpunt.
Voor we verder gaan misschien even stilstaan bij een gelijkaardige - en nee, dat is helemaal niet toevallig - propositie van Nietzsche.
Es genügt noch nicht, um sich einander zu verstehen, dass man die selben Worte gebraucht: man muss die selben Worte auch für die selbe Gattung innerer Erlebnisse gebrauchen, man muss zuletzt seine Erfahrung mit einander gemein haben.
(Friedrich Nietzsche, Jenseits von Gut und Böse, 268)
"Om elkaar te begrijpen is het nog niet voldoende dat je dezelfde woorden gebruikt; je moet ze ook voor dezelfde soort innerlijke belevenissen gebruiken, je moet je ervaring ten slotte met elkaar gemeen hebben."
Wanneer we op een dergelijke uitspraak stuiten, hebben we de neiging om onze geest wat rust te gunnen. Eventuele problematische aspecten worden met de mantel der liefde toegedekt. Niet zo bij Wittgenstein.
Wat is een consensus?
Wat zijn levensvormen?
In zijn Ms-160, 22 maakt Wittgenstein het problematische duidelijk met een tekeningetje van niemendal:
Een definitie van een cirkel met twee pijlen (een uurwerk?) door middel van twee cirkels met een pijl.

 

Wat brengt dergelijke definitie voor zoden aan de dijk?
"Consider as an example the question “What is time?” as Saint Augustine and others have asked it. At first sight what this question asks for is a definition, but then immediately the question arises: What should we gain by a definition, as it can only lead us to other undefined terms?"
(The blue book, technische referentie luidt Ts-309, 41-3)
"Beschouw als voorbeeld de vraag: “Wat is tijd?” zoals Sint Augustinus en anderen het hebben gevraagd. Op het eerste gezicht vraagt deze vraag om een definitie, maar dan rijst onmiddellijk de vraag: Wat zouden we winnen bij een definitie, aangezien deze ons alleen maar naar andere ongedefinieerde termen kan leiden?"
Wat is een consensus?
WANNEER is er een consensus?
Meestal verkiezen we een gewapende vrede als we daar moeten over oordelen: "laten we er met een boogje omheen lopen."
Wat is immers het alternatief?

(Cartoon die op de twitter account van "the British Wittgenstein Society" geplaatst werd. De basis is een bekende spotprent uit de tijd van Dreyfus, maar ik heb geen informatie over de oorsprong van de aangepaste opschriften)

Om een Wittgensteiniaanse analyse te maken van begrippen als taalspel, levensvormen of consensus zijn we uiteraard genoodzaakt om binnen de literatuur van Wittgenstein zelf te blijven. Niets kan ons er immers van verzekeren dat de secundaire literatuur het bij het rechte eind heeft.
Als we daar dan toch toe veroordeeld zijn, is er voorafgaandelijk misschien een consensus (een overeenstemming tussen u en mij) mogelijk dat de uitspraken van Wittgenstein in zijn context moeten gezien worden.
Dat is problematisch.
"On his death in 1951, the Austrian-British philosopher Ludwig Wittgenstein left behind a significant volume of some 20,000 pages which were written between 1913 and 1951. This is called "Wittgenstein's Nachlass" and contains Wittgenstein's philosophical notebooks, manuscripts, typescripts and dictations."
(https://wab.uib.no/wab_nachlass.page/)
Dat is problematisch omdat u (of ik) altijd wel kan zeggen: "maar daar schreef hij dit" en "daar schreef hij dat".
Het zij zo.
 
"Mein Ziel ist es zu beweisen, daß das, was ich schreibe, nicht wahr ist."
(Ms-160, 33)
"Mijn doel is te bewijzen dat wat ik schrijf niet waar is."
Wanneer u geconfronteerd wordt met deze propositie, dan besluit u na enige overweging dat het hier een mooie paradox betreft.
Niet zo voor Wittgenstein echter.
Wittgenstein belandt in een oneindige golfbeweging., hij deint van het afglijden naar een relativisme naar het afzweren van dat relativisme, van het afglijden naar een relativisme naar het afzweren van dat relativisme....
En opnieuw, en opnieuw, en opnieuw....
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
Naar omlaag:
Eine Definition geben ist nicht wichtiger als feststellen, daß wir keine Definition zu geben wissen.
(Ms-160, 17)
"Het geven van een definitie is niet belangrijker dan het besef dat we niet weten hoe we een definitie moeten geven."
​Naar omhoog:
"Aber es ist doch gewiß, daß man einen Körper || ein Ding irgendwie durch seine Erscheinungen definieren kann! Exakter aber als einfach so: “Wenn etwas so ausschaut, sich so anfühlt, etc., so ist es eine Lampe”.
(Ms -160, 24)
"Maar het is toch zeker dat men een lichaam || een ding op de een of andere manier kan definiëren aan de hand van zijn uiterlijk! Maar preciezer dan zomaar: “Als iets er zo uitziet, zo voelt, etc., dan is het een lamp”
Voor Wittgenstein zijn deze golven geen paradoxen, het zijn contradicties.
 Wittgenstein is er zich volledig van bewust dat hij zich op zee bevindt, hij weet dat het slechts een kwestie van tijd is voor hij zichzelf weer zal tegenspreken. Bovendien ziet hij dat u zich ook op zee bevindt en dat het slechts een kwestie van tijd is voor u dat ook zal beseffen. Dat moment is het moment waarop de zin "we zijn op zee" die hij u toeschreeuwt, u midscheeps zal raken.
"Wat voor zin heeft het om mij dat voor de voeten te werpen? Natuurlijk zitten we op zee!"

"Mein Ziel ist es zu beweisen, daß das, was ich schreibe, nicht wahr ist."
(Ms-160, 33)
"Mijn doel is te bewijzen dat wat ik schrijf niet waar is."
Nu, na grondig onderzoek van uw kant, zou u kunnen zeggen: "Ik kan je daar alvast mee helpen. Wittgenstein heeft dat helemaal niet geschreven. Ms-160, 33 bestaat helemaal niet!"
En dat is waar, ik heb het net verzonnen.
Als Stephen Hawking dat mag, dan mag ik dat ook.
"Philosophers reduced the scope of their inquiries so much that Wittgenstein, the most famous philosopher of this century, said, “The sole remaining task for philosophy is the analysis of language.” What a comedown from the great tradition of philosophy from Aristotle to Kant."
(Stephen W. Hawking, A brief history of time, 185)
"Filosofen beperkten de reikwijdte van hun onderzoek zozeer dat Wittgenstein, de beroemdste filosoof van deze eeuw, zei: ‘De enige overgebleven taak voor de filosofie is de analyse van taal.’ Wat een neergang van de grote traditie van de filosofie van Aristoteles tot Kant."




“The sole remaining task for philosophy is the analysis of language.”
Klein probleem: Wittgenstein heeft dat nergens geschreven!
(@Stephen: Hij wil taal overstijgen.)
Dit gezegd zijnde kan ik jammer genoeg uw helpende hand niet aanvaarden.
"Mijn doel is te bewijzen dat wat ik schrijf niet waar is."
Ik kan helemaal geen beroep doen op uw hulp.
Immers, als ik iets bewijs, dan is dat om evidente reden waar.

En dan, dan blijf ik plots hangen bij Ms-160, 27
"Ich will nicht Vorurteile || ein Vorurteil der Meinung sondern der Technik beseitigen. Erschrick z.B. nicht prinzipiell vor einem Widerspruch".
"Ik wil geen vooroordelen || een vooroordeel over de mening maar de techniek verwijderen. Laat je bijvoorbeeld niet principieel afschrikken door een tegenstrijdigheid."

 

 

 
"Wat Wittgenstein wil", ik word er door aangetrokken als een bij door een bloem.
Elke consensus moet er voor wijken !
Een bladzijde verder klinkt het nog beter.
"Kann ich Dich nicht bewegen, unter den veränderten Umständen z.B. einen Widerspruch nicht als Zeichen einer tödlichen logischen Krankheit des Kalküls anzusehen?"
(Ms -160, 28-29)
"Kan ik u er onder de gewijzigde omstandigheden niet van overtuigen bijvoorbeeld een tegenstrijdigheid niet te zien als een teken van een fatale logische rekenziekte?"

De mogelijkheid dat een paradox ten allen tijde een contradictie kan worden is een triviale gedachte.
Waarom schrijf ik dat überhaupt?