zondag 7 juni 2015

Egon Friedell



Ik weet niet hoe het komt, maar als ik iets lees of iets bekijk heb ik de indruk een andere focus te hebben dan de meeste mensen.

Afgelopen week was het weer van dattum.
In de "koppen" uitzending werd een experiment van Jane Elliot overgedaan.
Het leidde tot een verdeelde klas.
http://www.een.be/programmas/koppen/de-verdeelde-klas

Vele reacties, vele invalshoeken.
Zelf werd ik echter afgeleid door de kledij van de betrokkene.
Het is uiteraard volstrekt naast de kwestie om te beginnen uitweiden over een kledingstuk.
Het "naast de kwestie" heeft echter als voordeel dat niemand er dieper op hoeft in te gaan, niemand hoeft de moeite te doen om me tegen te spreken.

Lieber Leser, wenn schon ich mir so oft widerspreche, dann ist es wirklich gänzlich überflüssig, daß auch du mir noch widersprichst
Egon Friedell

Mijn aandacht werd getrokken door het T-shirt van Jane Elliot.
"Prejudice is an emotional commitment to ignorance" prijkte er op haar borst.

Het vooroordeel.
Het "vooroordeel" is een mening die niet op feiten is gebaseerd.
Het "vooroordeel" is een oordeel dat niet op feiten is gebaseerd.
Het antoniem van "vooroordeel" is "kennis"
"Kennis" is een oordeel dat op feiten is gebaseerd.
(even tussen haakjes: als het vooroordeel - in casu "bruinogigen zijn de mindere - door de leraar aan de leerling wordt overgemaakt, waar moet de leerling dan de kennis vandaan halen?)
Het oordeel, de mening is hetzij een vooroordeel hetzij een kennis.
Dan blijft de vraag of deze stelling een vooroordeel dan wel een kennis betreft.
Daar zit je vast. Er is geen uitweg
Tenzij je de volgende vraag beantwoordt: blijft de vraag?

"Prejudice is an emotional commitment to ignorance"
Sjonge Sjonge.
Es gibt Menschen, die selbst für Vorurteile zu dumm sind.
Egon Friedell
Lijkt mij van toepassing op Jane Elliot.
Daar hoeft ze niet verontwaardigd over te zijn, het is immers niets meer dan een vooroordeel.
Nog een grotere troost: ik ben zelfs te dom voor kennis.

Sommige mensen houden van sudoku of kruiswoordraadsels als ze op de wc zitten.
Ik hou er van om tijdens die ijdele momenten omgekeerde zinnen te fabriceren.

"Knowledge is a rational commitment to awareness".
Lijkt me prima om op de billen van Jane Elliot te kleven.
Een kringredenering, wat langs achter naar binnen gaat komt er langs voor weer uit.
In lichtjes gewijzigde vorm weliswaar.

Het aforisme, het is een vak apart.
Velen voelen zich geroepen, weinigen zijn uitverkoren.
Nathan Rutstein al zeker niet.

Alle gute Philosophie ist im tiefsten Sinne Parodie, Selbstparodie.
Egon Friedell

Wir können nie von etwas anderem reden,
etwas anderes erkennen als uns selbst.

Egon Friedell

Das, was war, wirkt auf uns allemal tiefer als das, was ist.
Egon Friedell

Es gibt nun einmal keine ewigen Werte:
ewig ist die Sehnsucht nach ihnen.

Egon Friedell

Das schlimmste Vorurteil, das wir aus unserer Jugendzeit mitnehmen, ist die Idee vom Ernst des Lebens. Die Kinder haben den ganz richtigen Instinkt: sie wissen, dass das Leben nicht ernst ist, und behandeln es als Spiel 
Egon Friedell