Howard Roark

Het boek "The fountainhead" van Ayn Rand wordt dezer dagen op het toneel gebracht.
Naar aanleiding daarvan staat er een interview met acteurs Halina Reijn en Ramsey Nasr in de krant.


"De kernvraag van het stuk is elementair: kies je voluit en alleen voor jezelf, en zo ja, aanvaard je daar dan ook de consequenties van?"
Halina Reijn

In mijn bescheiden, onnoemelijk bescheiden zelfs, logica is dat niet één kernvraag, maar zijn het er twee.

Men zou kunnen zeggen: "ik kies voluit en alleen voor mezelf en jij bent daar de consequentie van."
Maar helaas, die consequentie is niet de mijne, ik kan niet anders dan wachten tot het de jouwe is.

Alice

"Natuurlijk juich ik vredelievende interpretaties toe, maar tezelfdertijd moeten we durven erkennen dat het boek zelf zo'n interpretaties enorm bemoeilijkt. Niet elke lezing is even geloofwaardig. Bijvoorbeeld: als de Koran 120 keer zegt dat ongelovigen voor eeuwig zullen branden in de hel, inclusief obscene beschrijvingen van de folteringen die ze zullen ondergaan, dan is de interpretatie dat God gewoon een hartig gesprek met hen zal voeren (misschien het metaforische 'vuur aan de schenen'?), niet zo waarschijnlijk. Van een Opperwezen mag je toch verwachten dat hij zich min of meer helder kan uitdrukken. Woorden zijn niet weerloos. We kunnen niet verwachten dat iedereen in de voetsporen treedt van Humpty Dumpty, het sprekende ei uit Alice through the Looking Glass, dat stelt dat je woorden eender wat kan laten betekenen, als je ze maar wat extra fooi geeft."


Uiteindelijk komen we bijna tot de kern van de zaak.
Al is de kern van de zaak blijkbaar voor interpretatie vatbaar.
("Op naar de kern van de zaak: ben ik veel minder welwillend voor de Koran dan voor de Bijbel?")
Mensen die op zoek zijn naar de kern van de zaak fixeren zich meestal op de zaak.
Terwijl de kern van de zaak in "de kern van de zaak" niet de zaak is maar de kern.
Wat is de kern?
De kern is datgene waar ik van zeg dat het de kern is.
Humpty Dumpty dus.

'When I use a word,' Humpty Dumpty said, in rather a scornful tone, 'it means just what I choose it to mean — neither more nor less.'
'The question is,' said Alice, 'whether you can make words mean so many different things.'
'The question is,' said Humpty Dumpty, 'which is to be master — that's all.'

Ik had graag van Maarten Boudry vernomen waar zijn "als je ze maar wat extra fooi geeft" naar verwijst.
Maar dat geheel terzijde.

Een woord kan niet om het even wat betekenen, een woord heeft een intrinsieke betekenis.
De verzen in de Koran kunnen niet om het even wat betekenen, er is een intrinsieke betekenis. Niet elke lezing is even geloofwaardig, de lezing die het dichtst aanleunt bij de intrinsieke betekenis is geloofwaardiger.

"The question is which is to be master."
Wie bepaalt wat de intrinsieke betekenis is?

Alsof je zou vragen aan iemand die angst heeft van lange woorden aan welke fobie hij lijdt.

Aquino

Maar de waarheid is niet altijd wat ze lijkt....
Van een oratorische dooddoener (!) gesproken.

De hoeveelheid tekst die over het proces verschijnt overtreft inmiddels de dikte van het dossier zelf. En dat wil al wat zeggen.

Er zijn de reacties à la Brice De Ruyver.
De kern van zijn betoog is dat de rechtsstaat in het gedrang komt wanneer advocaten het argument van "het onderzoek over het onderzoek" gaan uitspelen.
Zelf oordelen de advocaten niet over de schuldvraag van de beschuldigden. Het is alleen aan de rechter om daarover een oordeel te vellen. En jammer maar helaas, de rechter moet eerst oordelen over het gevoerde onderzoek. De rechter kan met andere woorden evenmin een oordeel over de schuldvraag vellen vooraleer er een oordeel geveld is over het onderzoek zelf. Er dient een onderzoek naar het onderzoek ingesteld te worden. Als de advocaten dat argument altijd gaan hanteren, dan geraakt de rechtsstaat geïmmobiliseerd: de rechter is de enige die moet oordelen (anders zou het geen rechtsstaat zijn) over een zaak waar hij niet kan over oordelen.
Het probleem met dergelijke kritiek is dat de advocaten dat argument natuurlijk niet altijd gaan gebruiken. Ze gaan dat alleen gebruiken als daar "in eer en geweten" redenen toe zijn.
Dat kan men de advocaten natuurlijk moeilijk verwijten.
Men zou dat de advocaten alleen kunnen verwijten als de beschuldigden ook effectief schuldig zouden zijn. Brice De Ruyver moet dus voorafgaandelijk aan de rechter geoordeeld hebben over de schuldvraag. En dat oordeel is een ondermijning van de rechtsstaat, datgene wat in eerste instantie aan de advocaten verweten werd.
Niemand kan zich in de plaats van de rechter stellen, dat is het uitgangspunt van de rechtsstaat.

Maar anderzijds is men onschuldig tot het tegendeel is bewezen, dat is het uitgangspunt van de rechtsstaat.
Wat als die twee elementen met elkaar in conflict komen?
In een rechtsstaat moet men er van uitgaan dat de politie een correct onderzoek gevoerd heeft.
Het onderzoek is met andere woorden rechtsgeldig tot het tegendeel is bewezen.
Het verwijt dat men maakt aan Brice De Ruyver (hij ondermijnt de rechtsstaat door zich in de plaats van de rechter te stellen) kan men alleen hard maken door het politie onderzoek a priori als schuldig te veroordelen. En was dat nu niet net datgene wat er Brice de Ruyver verweten werd?

De waarheid is niet altijd wat ze lijkt.
Maar soms lijkt ze toch verdacht veel op een boemerang.

De jihadist

Beste gematigde moslim, gebruik de Koran niet om de barbarij van IS af te wijzen

13/09/14, 06u00

 

Beste gematigde moslim,

Ik richt me tot mensen zoals u die een vreedzame en tolerante versie van de islam belijden. Die hun godsdienst niet aan anderen willen opleggen, en bereid zijn om samen te leven met christenen, atheïsten, hindoes en joden. Die de principes van de seculiere en democratische rechtsstaat aanvaarden: de scheiding tussen kerk en staat, de fundamentele rechten van de mens en de vrije meningsuiting.

Net zoals wij allemaal kijkt u met afschuw en met lede ogen naar wat zich momenteel in Irak en Syrië afspeelt. Die gruwel is voor u misschien nog verontrustender omdat ze in naam van uw god wordt uitgevoerd. Toch hebt u geen enkele affiniteit met deze barbarij. Wellicht bent u daarom opgelucht dat de Moslimexecutieve zich eindelijk heeft gedistantieerd van IS en andere jihadistische groeperingen.

Hopelijk zullen meer vooraanstaande moslims hen bijtreden, en zwichten ze niet langer voor de intimidatie van radicale elementen in uw gemeenschap, die een openlijke distantiëring van IS als een vorm van verraad en afvalligheid beschouwen. In Nederland hebben imams een offensief opgezet tegen IS. In Groot-Brittannië hebben islamgeleerden een fatwah uitgesproken.

Sluipend gif
Dergelijke krachtige signalen zijn broodnodig. Steeds meer jongeren worden verleid door de lokroep van het islamitische kalifaat. De schattingen lopen uiteen, maar we weten dat minstens 200 Belgische moslims naar Syrië en Irak zijn getrokken. De grote meerderheid, zo wordt steeds duidelijker, heeft zich aangesloten bij IS of Jabhat al Nusra. Van sommigen weten we dat ze gruwelijke misdaden hebben begaan.

Misschien kent u ouders die hun zoon of dochter zagen vertrekken naar Syrië of Irak. Misschien bent u er zelf één van. De interviews met deze radeloze ouders zijn vaak hartverscheurend. Machteloos moesten zij toezien hoe hun kinderen zich opsloten in een sektarisch denksysteem. Op een dag keerden ze hen genadeloos de rug toe, met de boodschap dat ze nooit zouden terugkeren.

Op de koop toe worden deze ouders zelf vaak met de vinger gewezen: het zal wel aan een slechte opvoeding liggen. Of ze hadden de radicalisering eerder moeten opsporen. Dat is harteloos. Vaak komen die jongeren uit warme gezinnen en genoten ze de beste opvoeding.

De ideologie van het jihadisme is een sluipend gif. Eens besmet, is het bijzonder moeilijk om door het pantser heen te breken.

Er is echter een heikele kwestie die ik bij u wil aankaarten. Net zoals wij allemaal, hebt u de grootste afschuw voor de praktijken van IS. De woordvoerders van uw gemeenschap moeten een dergelijk fanatisme in niet mis te verstane bewoordingen veroordelen, en zij hebben dat ondertussen dan ook gedaan.

Vaak voegen zij daar echter aan toe dat de barbarij van IS 'niets met de islam' te maken heeft. De haat tegen ongelovigen, zo verzekeren zij ons, heeft geen enkele basis in de Koran of de Hadith. Aan de hand van Koranverzen pogen zij aan te tonen dat de ware islam vredelievend en verdraagzaam is, en respect predikt voor andersgelovigen. Een ontredderde vader die zijn dochter als jihadbruid naar Syrië zag vertrekken, nam zich voor om haar, zodra hij erin slaagt haar terug naar België te halen, meteen naar een koranschool te sturen, om haar te tonen dat het heilige boek geen enkele basis biedt voor de barbarij van IS.

Haatverzen
Mijn smeekbede: doe dat niet. Als u zich op de autoriteit van Koranverzen beroept om IS te veroordelen, deelt u het uitgangspunt van hen die u bestrijdt. U speelt niet alleen op het schaakbord van de jihadi's, met hun spelregels, het is alsof u zichzelf drie pionnen toebedeelt en uw tegenstander tien koninginnen. Waarom is dat zo?

Elk heilig boek uit de traditie van Abraham en Mozes bevat aanknopingspunten voor geweld en onverdraagzaamheid tegenover andersgelovigen. In de joodse Bijbel al worden afvalligen veroordeeld tot steniging.

De Koran is nog een stuk problematischer, zo gebiedt de eerlijkheid ons te erkennen, omdat ze veelvuldige, rechtlijnige en directe aansporingen tot haat en geweld bevat. Daarnaast wordt de Koran, meer dan de Bijbel en de Torah, door moslims als het letterlijke woord van God opgevat, eerder dan geïnspireerd door God.

De vreedzame verzen waarop u zich vaak beroept, zoals dat er geen dwang is in religie (soera 2:256) en dat wie een mens doodt de hele mensheid doodt (soera 5:32) zijn met de vingers van één hand te tellen en worden vaak tenietgedaan door latere verzen van haat, volgens het principe van de abrogatie (naskh), dat op zijn beurt in de Koran zelf staat. Op bijna elke pagina van de Koran, en ook in de Hadith, wordt opgeroepen tot haat tegen ongelovigen.

Gelooft u dat mensen als ik, omdat ze niet in Allah geloven, een onvergeeflijke misdaad begaan, en alleen al daarom - ongeacht hun levenswandel - voor eeuwig moeten branden in de hel? Gelooft u dat dat een rechtvaardige straf is? Nee, dat gelooft u niet. Ik weet dat u andersgelovigen als medemensen respecteert en liever vreedzaam met hen samenleeft. Niettemin wordt de eeuwige foltering voor ongelovigen meer dan 120 keer herhaald in het boek waaraan u lippendienst bewijst als het woord van God, misschien zonder het (helemaal) gelezen te hebben (92 van de 114 soera's handelen erover). Datzelfde boek verbiedt u ook om vriendschappen met ongelovigen te sluiten, en wijdt 164 verzen aan de jihad, de heilige strijd tegen niet-moslims.

Evangelische christenen geloven op hun beurt dan weer dat zowel u als ik zullen branden in de hel omdat wij het al te absurd vinden dat een almachtig opperwezen een zoon kan verwekken op aarde. Vindt u dat een rechtvaardige straf? Neen, dat vindt u niet.

Zolang u de Koran aanvaardt als het letterlijke woord van God, in plaats van als een historisch document uit een tijdperk van sektarische oorlogen en veroveringen, stelt dat u voor een gigantisch dilemma: u erkent ermee de theologische spelregels van de jihadisten, en u bent genoodzaakt om elk haatvers weg te verklaren of te rationaliseren. Bij elk dispuut halen fundamentalisten immers het boek boven dat u beiden eerbiedigt als goddelijke autoriteit, en weten zij de beste papieren voor te leggen.

U gelooft in de gewetensvrijheid. U gelooft dat elk mens voor zichzelf moet uitmaken wat er tussen hemel en aarde beweegt. U streeft net zoals ik en vele anderen naar een verdraagzame samenleving, waarin we elkaar niet verafschuwen om onze overtuigingen.

Maar vergis u niet: die verheven morele principes hebt u niet aan de Koran of eender welk ander heilig boek ontleend. Die komen van u. Dat is de stem van uw geweten, de vrucht van morele vooruitgang. Misschien verbeeldt u zich dat ze ook de kernboodschap van de Koran uitmaken, omdat u meent dat God barmhartig en goed is. Niets is verder van de waarheid.

Ik verberg niet dat ik hoop dat velen onder u het geloof in Allah en hemel en hel vaarwel zeggen, en enkel de praktijken en rituelen van de islam overhouden. Misschien zijn sommigen onder u al verveld tot culturele moslim, zonder daar ruchtbaarheid aan te geven. Misschien houdt u gewoon van de spirituele kracht en synchronie van het rituele gebed, of het gevoel van saamhorigheid tijdens de ramadan, zonder het geloof dat er voor anderen bij hoort. Ook als ongelovige kan ik ontroerd worden door een muezzin die oproept tot het gebed.

Is het ook mogelijk om naar de prachtige recitaties van de Koran te luisteren zonder te geloven dat de voorzanger de spreekbuis is van God? Dat die verzen geen onfeilbare openbaring zijn, waaraan geen sterveling mag tornen?

Die premisse laten varen, dat besef ik maar al te goed, is een uiterst gevoelige zenuw in uw gemeenschap. De angst om als afvallige bestempeld te worden, met gevaar voor eigen lijfsbehoud, is begrijpelijk en reëel. Toch zullen we meer moedige moslims nodig hebben die precies die stap wagen, zoals de Britse culturele moslim en voormalige islamextremist Maajid Nawaz, en de Frans-Marokkaanse islamoloog Rachid Benzine, auteur van 'Le Coran expliqué aux jeunes'.

Wie de Koran als het letterlijke woord van een onfeilbare God opvat, wacht op het schaakmat door de jihadisten.

Salam aleikum,

Maarten Boudry

http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/2048835/2014/09/13/Beste-gematigde-moslim-gebruik-de-Koran-niet-om-de-barbarij-van-IS-af-te-wijzen.dhtml




Beste Maarten,


"Bij elk dispuut halen fundamentalisten immers het boek boven dat u beiden eerbiedigt als goddelijke autoriteit, en weten zij de beste papieren voor te leggen.", schrijft u.

De gematigde moslim kan daar heel eenvoudig op antwoorden:
""Bij elk dispuut halen gematigde moslims immers het boek boven dat wij beiden eerbiedigen als goddelijke autoriteit, en weten wij de beste papieren voor te leggen."

De gematigde moslim heeft geen tien koninginnen nodig om u schaakmat te zetten, hij heeft genoeg aan één schamel pionnetje, dat van hemzelf.

Salam aleikum.
 

Marnix Peeters

"Met drugs en alle aanverwanten had ik het ruimschoots gehad, maar de kroegen, de lange nachten, de ongelooflijke verhalen van iedereen die je ontmoet....
Die hebben me altijd op een veilige afstand van een geregeld leven gehouden, waar ten slotte toch alleen maar 'geregeldheid' te vinden is."


Ik hou me op een veilige afstand van een geregeld leven.
Dat is een regel.

Mason junior

Spoiler alert.
U leest hier het einde van de film "Boyhood".



“You know how everyone’s always saying seize the moment?”
 “I don’t know, I’m kind of thinking it’s the other way around, you know, like the moment seizes us.”
 “Yeah, I know, it’s constant, the moments, it’s just — it’s like it’s always right now, you know.”