zondag 4 september 2011

Richard Rorty

Vandaag ééntje in de rapte.
Dat is zoals u weet, tegen mijn gewoonte in.
Mijn stamcafé is "als ge tege 't wachte kunt"
Maar ik heb niet veel tijd, een mens moet namelijk af en toe mee in de pas lopen.
Zoals gezegd, ik heb niet veel tijd, ik ben druk doende mijn herexamens voor tweede zit aan het opstellen.
“Opstellen?”, zie ik u de wenkbrauwen fronsen.
Inderdaad opstellen.
Voor het eerst was er dit jaar aan de université de Paris-Sorbonne aan de faculteit filosofie een leerstoel “Einstein”. En, u raadt het nooit, wie was de uitverkoren lector voor deze leerstoel?
“c’était moi”.
Al een geluk dat ik een woordeke Frans spreek.
Om een lang verhaal kort te maken, het onderwerp van de leerstoel is uiteraard relativiteit ik liet alle deelnemers gemakshalve een werkstuk maken met als onderwerp “Zijn en Worden”.
Richard Rorty was één van de deelnemers, en het moet gezegd, ik was nogal gecharmeerd door het werkstuk dat hij inleverde. Het was niet één van die onleesbare boeken, het was een video.


Schoonheid en Troost.

Wat wordt er bedoeld met troost, wat wordt er bedoeld met schoonheid?
Als twee begrippen niet gedefinieerd worden, of ondefinieerbaar zijn, en ze worden tegenover elkaar geplaatst, dan staat het ene begrip voor "Zijn" en het andere begrip voor "Worden".
Als alles herleidbaar is tot de fundamentele tegenstelling Zijn en Worden, dan is Schoonheid Zijn en Troost Worden.
Dan gebruikt Rorty “morality” als een metafoor voor Worden en “Esthetic” voor Zijn. (Moraliteit is "not a happy term" in dit verband, moralitiet wordt normaal gebruikt in de context van "Zijn" terwijl het hier symbool staat voor "Worden")
42.30: “Morality has to do with relieving suffering, esthetic has to do with what you do when the demand of relief suffering lights up for a while.”
Indien er geen nood is om het lijden te verzachten hebben we te maken met schoonheid, is er een vorm van “Zijn”. Indien er nood is om het lijden te verzachten, is “Worden” de Troost: het zal veranderen.

Richard Rorty worstelt met Zijn en Worden.
50.53: “A way of being simultaneously kind (= Worden) and clever (= Zijn). A way of being not having to choose between cleverness and kindness.”

Richard Rorty kiest in zijn video fragment twee keer, twee keer verschillend.
53.44: “I confess I do not believe in time” is kiezen voor Zijn.
44.38: “The quest for purity is sick” is kiezen voor Worden.

Maar ik had beloofd het verhaal kort te houden.
Iedereen was geslaagd.
Naar een lezing over relativiteit gaan en vragen “Is relativiteit mogelijk?” is zoals naar de dokter gaan en vragen “is het mogelijk dat ik ziek ben?”.
Het antwoord op die vraag ligt bij de vraagsteller, niet bij de lesgever of de dokter.
Het feit dat u naar de les gaat, het feit dat u naar de dokter gaat is het antwoord op uw vraag.
(Sam Harris zat niet in in de cursus)
Aanvankelijk was iedereen blij dat iedereen geslaagd was.
Maar toen begon Richard een beetje te zeuren dat het toch een devaluatie van het diploma was als iedereen geslaagd was.
Waarop ik hem uiteraard tot een tweede zit veroordeeld heb.
Waarom maak ik het mezelf soms toch zo moeilijk?

Inmiddels heb ik besloten om er een multiple choice examen van te maken.
Een mens moet meegaan met de moderne tijd is het niet?

Ik herinner me nog haarscherp mijn examen filosofie.
In die tijd was het nog mondeling examen in plaats van multiple choice en mijn examenvraag luidde: “Bent u een modus van de substantie?”
In alle eerlijkheid heb ik daar toen op geantwoord dat ik dat niet wist.
De examinator trok haar wenkbrauwen hoog op en vroeg of ik daar echt niks kon over vertellen.
Dat was natuurlijk een andere vraag.
“Toch wel”, antwoordde ik naar waarheid, waarop ik de hele theorie van Spinoza uit de doeken deed.
Ik was geslaagd.
Tot op de dag van vandaag ben ik er over verbaasd dat ik geslaagd was op een examen met een vraag waar ik het antwoord niet van kende. Anderzijds ben ik er ook van overtuigd dat ze er tot op de dag van vandaag spijt van hebben mij door te laten.
Maar zo gemakkelijk zal Richard Rorty er dus niet van af komen.
Ofwel is het juist ofwel is het niet juist, is het niet?

Dit is zijn vraag:
Wat is het mooiste dier op aarde?
a) de pissebed
b) de kakkerlak
c) het stinkdier

Goed, nu dat is opgelost heb ik dus weer alle tijd van de wereld.
Dit wou ik ook nog zeggen.
De waarheid bestaat niet. Daar is vrijwel iedereen mee akkoord. Het absolute bestaat niet.
“A is waar” is een stelling die altijd met een korreltje zout genomen moet worden.

Stellingen van het type "A is waar" hebben we vandaag de dag ingeruild voor stellingen van het type “A is beter dan B”.
Weet u waar u eens moet over nadenken (let wel, dit is dus een onderdeel van de leerstoel Einstein aan de “université de Paris-Sorbonne waar u normaal een inschrijvingsgeld van 500 euro voor moet betalen):
"A is beter dan B", is dat een relatieve of een absolute uitspraak?
Troost is schoonheid.
Logica is meedogenloos. Ruthlessness.
De deur is open of gesloten, dat is logica.
Als de deur op een kier staat, is ze dan open of gesloten?
Mag de deur op een kier blijven staan?
Ik ben bang in het donker.











Geen opmerkingen:

Een reactie posten