Karsten Meijer

 

Menno ter Braak is hip!
En meer bepaald zijn essay "het nationaalsocialisme als rancuneleer".

Dat is een kort essay, altijd een voordeel naar mijn mening.
https://www.dbnl.org/tekst/braa002nati01_01/index.php

Het uitgangspunt van zijn denken: "de rancune behoort tot de meest essentieele verschijnselen van onze cultuur, zij is er onverbrekelijk aan verbonden"

Het einde van het essay:
"Wanneer men van de intellectueelen iets mag verwachten, dan is het dit: dat zij zich geen oogenblik door de façade en de uitnoodigende turksche trom laten imponeeren, dat zij ieder oogenblik paraat zijn om vervalschingen te ontmaskeren en bulderende phrasen in ‘gewone’ woorden te herhalen. Daarvoor is noodig, dat de macht van het ressentiment over onze geheele cultuur wordt erkend; want de bestrijding van de phrase door de contra-phrase, die in den strijd om de macht tusschen democratie en nationaalsocialisme onontbeerlijk is, verplicht de intellectueelen geenszins tot critiekloos meeloopen, maar veeleer tot critisch opportunisme; dit critisch opportunisme is het teeken van hun ‘trouw aan de democratie’. Hun eigenlijke probleem: hoe het ressentiment te erkennen en beheerschen, komt later aan de orde, maar niet, voor het ressentiment ‘pur’ is onttroond en aan de ‘leiders’ en hun hemden de groote rechtvaardigheid der historie is voltrokken."

Ik ben het daar niet mee eens.
De stelling is door de tijd weerlegd.
We moeten daar toch eerlijk in durven zijn: we zijn inmiddels een dikke tachtig jaar verder. Tachtig!
Als het eigenlijke probleem na tachtig jaar - tachtig ! - nog niet aan de orde geweest is, dan moeten we durven overwegen dat er misschien een probleem is met de prioriteit.
De omkering van alle waarden!
"Daarvoor is noodig, dat de macht van het ressentiment over onze geheele cultuur wordt erkend".
Na deze erkenning kan je weer verder om anderen te weerspreken.

P.S.
In alle lectuur over dit essay voorwaar een zin gevonden die me uitermate kon bekoren:
"Toch blijft een bepaald ongemak knagen, want het fundament van deze trouw aan de democratie blijft onbekend."
https://nexus-instituut.nl/review/nationaalsocialisme-als-rancuneleer

Alles begint met het knagende ongemak.
Begrijpen (pun intended) waarom de mensen er naar snakken om intellectueel - geniaal van ter Braak - te zijn brengt je ook al een eind vooruit.