donderdag 9 juni 2022

Moritz Schlick

Collateral delight.
Daar word ik ongelooflijk blij van.
Ik verklaar mij nader.
Hannah Arendt is niet mijn filosofe.
Dat kan u nagaan, dit blog heeft een zoekfunctie.
Meestal laat ik een quote van Hannah Arendt aan mij voorbijgaan, soms niet.

Samantha Rose Hill schreef een boek over Hanna Arendt en citeert haar regelmatig.

Had ik daar niet ooit iets over geschreven?
Meestal gebruik ik de zoekfunctie niet - niets is meer belemmerend voor de creativiteit dan het besef dat je in herhaling valt -, soms wel.
Ja hoor.

"Hannah Arendt stelt dat al haar geschriften slechts één beweegreden hebben: iets te begrijpen. Ze verzuimt echter de vage term 'begrijpen' te definiëren. Begrijpen betekent eigenlijk zoveel als "in bezit nemen" (anders zou het niet zo belangrijk zijn)."
Imre Kertesz, "ik, de ander".

Er bekroop mij de onbeheersbare lust om dat te antwoorden aan Samantha Rose Hill, dus ging ik op zoek naar de Engelse bron van de quote.
Tevergeefs!
Enig onderzoek leerde mij dat "ik, de ander" in het origineel "Valaki más: A változás krónikája" luidde en dat het werk nog niet in het Engels vertaald was.
Wat een hiaat voor de Engelstalige Hanna Arendt liefhebbers.

"Hannah Arendt argues that all her writings only have one motive; to understand something. However, she fails to define the vague term "understanding". To understand actually means as much as "to take possession" (otherwise it wouldn't be so important).
Imre Kertesz.

Dat werpt een heel ander licht op de quote.
Ik wil het totalitarisme begrijpen.
I want to take possession of totalitarism.
I want to make it mine.

Dat maakt indruk.
Niet omdat ik het zeg, maar omdat Imre Kertesz, een overlever van Auschwitz, het zegt.

Er restte mij evenwel nog een detail: de quote van Kertesz opzoeken.
In tegenstelling tot de wetenschappelijke manier van werken verzuimde ik een referentie toe te voegen.
Voor hetzelfde geld had ik de quote gewoon verzonnen en toegeschreven aan Imre Kertesz om hem meer gewicht te geven (de quote voor alle duidelijkheid). Het is een truc die me, mezelf kennende, niet zou verbazen.
Dus moest ik de quote zien terug te vinden.
En de bibliotheek was gesloten.
Misschien vond ik hem wel elders op het internet terug.
En toen kwam ik al struinend bij de Nobelprijs lezing van Imre Kertesz  terecht.

"Here the notion that the world is an objective reality existing independently of us was an axiomatic philosophical truth. Whereas I, on a lovely spring day in 1955, suddenly came to the realization that there exists only one reality, and that is me, my own life, this fragile gift bestowed for an uncertain time, which had been seized, expropriated by alien forces, and circumscribed, marked up, branded – and which I had to take back from “History”, this dreadful Moloch, because it was mine and mine alone, and I had to manage it accordingly."

Colatteral delight.
Maar het bracht me wel geen stap verder.

Ik moest het boek herlezen. Valaki más: A változás krónikája.
Google translate.
Someone else, the chronicle of change.
Instant collateral delight.
Wat een lamlendige vertaling was dat "ik, de ander".
Maar de bib was dicht.


Eindexamen afleggen bij Miss Arendt dan maar (met dank aan Samantha Rose Hill).

Write an essay on one of the following topics.
Ik ga onmiddellijk voor zes: Explain why intellectuals can be attracted by a totalitarian ideology?
Because they are intellectuals!
(Use Milosz) had ik even over het hoofd (pun intended) gezien.

"A man may persuade himself, by the most logical reasoning, that he will greatly benefit his health by swallowing live frogs; and, thus rationally convinced, he may swallow a first frog, then the second; but at the third his stomach will revolt. In the same way, the growing influence of the doctrine on my way of thinking came up against the resistance of my whole nature."
Czeslaw Milosz, The captive mind.

En toen had ik mijn boek.

Bladzijde 17
"Alleen met Moritz Schlick is het de moeite waard solidair te zijn: hij heeft nagedacht en werd om die reden doodgeschoten - een passend lot voor een filosoof."
Colatteral delight.

Bladzijde 25
"Ik was nooit lid geweest van een oppositiebeweging, want mijn afkeer van bewegingen was zo mogelijk nog groter dan mijn afkeer van het systeem.

Bladzijde 95






10.
Discuss:
"The ideal subject of totalitarian rule is not the convinced Nazi or the convinced Communist, but people for whom the distinction between fact and fiction, true and false, no longer exist."
(Use Imre Kertesz)

 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten