zaterdag 16 november 2024

De hogepriesteres



Haar moeder was gelovig.
Dat geloofde ze toch.

Dus toen haar vader die nacht was overleden had ze "ja" geantwoord op de vraag van de begrafenisondernemer of ze een kerkelijke dienst wilde. Ze had de vraag niet verwacht en had er nogal impulsief op gereageerd. Ze vroeg zich af of ze de vraag alsnog moest voorleggen aan haar moeder. Die had, op een paar begrafenissen na, immers al jaren geen misviering meer bijgewoond.
Dat was ooit anders geweest. Ze herinnerde zich dat haar moeder actief in het parochieleven was betrokken toen ze zelf een jaar of tien oud was. Er was toen een jonge pastoor, "zeg maar Wim",  aangesteld in de parochie en het duurde niet lang of er woei een frisse wind door de muffe kerk. Onder zijn impuls kwam er weer leven in het ingedommelde dorp. Hij ronselde mensen van zijn leeftijd om het voortouw te nemen in het verenigingsleven. Hoewel haar moeder en vooral haar vader, "ik ben in mijn jeugdjaren genoeg naar de mis geweest voor de rest van mijn leven", aanvankelijk de boot afhielden, wist hij haar moeder na herhaaldelijke avondlijke bezoeken toch te overtuigen om catechese te gaan geven. Haar vader, die zijn leeftijdsgenoot graag jende met vervelende vragen over het verband tussen seksualiteit en procreatie, ging overstag toen hij merkte dat zijn bezwaren vooral weggelachen werden.
"God ziet alles Dirk, maar de paus heeft een bril nodig zoals je wel weet", zei priester Wim, "en bovendien legt hij die op zijn nachttafeltje als hij gaat slapen."
Waarop mijn vader hem met een kwinkslag de vredespijp aanbood: "Gelukkig heeft hij dat waarschijnlijk niet gehoord. Hij heeft zich recent ook een hoorapparaat moeten aanschaffen heb ik gezien."
Maar in al zijn overmoed trapte de nieuwe pastoor met al zijn progressieve ideeën ook op heel wat gevestigde gevoelige tenen. De oude garde liet zich niet zomaar opzij zetten. En al gauw ontsponnen zich allerlei intriges. De geruchten deden de ronde dat de jonge pastoor toch wel erg vaak in het gezelschap van een jonge weduwe vertoefde. En of dat allemaal wel in het kader van "troost bieden" kon ondergebracht worden. Uiteindelijk ging het zo ver dat de bisschop oordeelde dat de pastoor gelet op de gespannen verhoudingen niet normaal meer kon functioneren in de parochie en dat een overplaatsing zich opdrong.
Pastoor Wim werd aangesteld als aalmoezenier in een gesticht voor dementerenden.
En haar ouders verloren opnieuw de voeling met de kerk.

Toen het kleine wagentje zich op de oprit parkeerde en de lange magere man, zijn hoofd kwam ongetwijfeld tot tegen het dak, uitstapte, had ze geen flauw idee wie er op bezoek kwam.
"Weet jij wie dat is?", vroeg ze haar moeder.
"Ik zou het niet weten", schudde die haar hoofd.
"Ik wimpel hem wel af", zei ze terwijl ze haar dochter van haar schoot oppakte en haar op de stoel naast haar zette.

Even later kwam ze weer de woonkamer binnen.
"Mama, meneer pastoor is hier."
"Mijn deelneming met uw verlies mevrouw", reikte hij haar de hand.
"Oh, en wie hebben we hier?", vroeg hij aan het meisje.
"Ik ben Maya", antwoordde ze terwijl ze even opkeek van haar tekening.
De blik van de pastoor gleed van de ene vrouw naar de andere.
"Merkwaardig hoeveel jullie op elkaar lijken", zei hij, "het lijkt wel alsof ik naar dezelfde vrouw kijk in drie verschillende leeftijdscategorieën"
Toen hem een stoel was aangeboden informeerde hij naar de overledene, naar zijn recente en minder recente verleden.
"En u, bent u ook in deze parochie geboren en getogen?", vroeg hij daarna aan haar moeder.
"Neen", zei ze, "ik ben van Holsbeek afkomstig."
"Wel, wel, van waar precies dan", vroeg hij, "ik ben zelf ook afkomstig van Holsbeek".
"Van de plein", specificeerde haar moeder het gehucht waar ze opgegroeid was."
"Hoe klein kan de wereld zijn", zei de pastoor, "mag ik naar je meisjesnaam vragen?"
"D'hondt", antwoordde ze.
"Het is niet waar, de D'hondten van de plein. Dan moet jij een zus zijn van Louis D'hondt!"
"Dat is zo, ik ben een zus van onze Louis."
"Ah, maar die heb ik goed gekend hé. Dat was nogal een kerel, de Louis."
En al gauw volgde de ene anecdote na de andere over de Louis.
Aanvankelijk nam haar moeder nog deel aan het gesprek, maar het duurde niet echt lang tot haar inbreng zich beperkte tot het af en toe ophalen van haar linker wenkbrauw.
Een veeg teken waar meneer pastoor niet voldoende mee vertrouwd was om er een conclusie aan te verbinden.
Uiteindelijk werd hij onderbroken door een piepgeluid dat van zijn horloge afkomstig was en hem herinnerde aan een volgende afspraak.
Ze namen afscheid met de mededeling dat hij de volgende dag terug zou komen en dat ze al eens moesten nadenken over wat ze in de herdenkingsplechtigheid precies aan bod wilden laten komen.
Ze had de pastoor nog maar nauwelijks uitgelaten of haar moeder stond naast haar.
"Dat was ongepast", zei ze, "daar had ik helemaal geen zin in."
En eenzaam schuifelde ze de trap op naar de slaapkamer.

Toen hij 's anderendaags weer plaats had genomen begon hij met verontschuldigingen.
"Mevrouw D'hondt, ik wil mij eerst oprecht excuseren. Weet u, ik heb geen last van de ondeugden waar sommige van mijn collega's mee te kampen hebben. Ik rook niet, ik drink niet en ik heb geen onkuise gedachten. Maar mijn radde tong speelt mij soms wel parten in negatieve zin. Het spijt me mevrouw D'hondt".
Haar moeder knikte hem toe dat de excuses aanvaard waren.
"Toch vreemd dat Onze-Lieve-Heer soms zo stil spreekt dat we hem niet meer horen. Hier in deze kamer hoorde ik Hem niet, maar dan later in mijn auto, toen ja, toen hoorde ik Hem fluisteren. 'Jij hoort jezelf toch zo ongelofelijk graag babbelen hé'. Daar hoorde ik Hem pas."
Even bleef het stil.
Toen keek Maya even de kring rond.
"Dat is waar oma, soms spreekt opa zo stilletjes dat het wel lijkt alsof hij er niet meer is."
En toen stak ze fier haar tekening in de lucht.
"Kijk", zei ze.
"Dat ben ik en dat is opa", wees ze naar de figuurtjes op haar blad.



dinsdag 12 november 2024

Donald Trump

 

 "De wil tot macht" is een centraal thema in de filosofie van Friedrich Nietzsche.
Er bestaat veel onbegrip over dat begrip.
Een poging tot verduidelijking.

Donald Trump, ik mag hem niet.


Annette Müllender

Ik ben een van die mensen die niet kan begrijpen dat miljoenen mensen verlangen dat deze man hen zal vertegenwoordigen in woorden en daden.
Hoewel ik geen academicus of journalist ben voelde ik me rechtstreeks aangesproken door de column van Rik Torfs, de man die sneller denkt dan zijn schaduw.
Alsof alleen academici en journalisten de verkiezing van Donald Trump 'onbegrijpelijk' kunnen vinden.

"Waarom vinden zoveel gewaardeerde academici en journalisten de verkiezing van Donald Trump ‘onbegrijpelijk’?

Dat onze Vlaamse media Donald Trump geen beste kerel vinden, kan ik best begrijpen. Zelf zou ik ongaarne zijn huwelijkspartner zijn en dat komt niet enkel door mijn verfomfaaide heteroseksuele geaardheid. Een heilige is Trump niet, wat overigens geen ramp hoeft te zijn.

Stel dat een heilige tot president van de Verenigde Staten wordt verkozen. De wereldvrede zou in gevaar zijn. Zonder een aantal gemene trekjes bijt elke politieke leider in het zand waardoor hij zijn land in gevaar brengt. Een politicus van niveau is altijd een beetje listig en vals om zijn volk te kunnen dienen.

Heiligheid is eerder iets voor hypocrieten, wat verklaart waarom ze onder journalisten sterker aanwezig is dan in de meeste andere bevolkingsgroepen. Ook academici uit de zachte sector komen in aanmerking voor de eer der altaren. Ze beschrijven de wereld zoals hij vanuit wetenschappelijk oogpunt zou moeten zijn en verwijten hem vervolgens dat hij weigert te beantwoorden aan de cijfers en boordtabellen die ze in internationaal gereviewde tijdschriften hebben gepubliceerd.

Gevaarlijke president

Daarnaast staat het iedereen uiteraard vrij de pas verkozen Amerikaanse president gevaarlijk te vinden. De boerderijhond die in de broekspijpen van de postbode bijt is dat evenzeer. Ik maak graag van de gelegenheid gebruik om alle postbodes tijdig te waarschuwen voor Donald Trump. Is hij ook een narcist? Het zou de wetenschappelijke consensus doorbreken wanneer dat niet zo was. Dan zwijg ik nog over racisme en seksisme, begrippen die in elke serieuze akte van beschuldiging een ereplaats bekleden. Kortom, alle begrip voor wie Donald Trump een beetje akelig of ronduit gevaarlijk vindt.

Iets anders is lastiger. Waarnemers, mediamensen en experts beschouwen de verkiezing van Trump vaak als ‘onbegrijpelijk’. Verontrustend is dat. Hoe is het mogelijk dat journalisten of wetenschappers een eenvoudige, empirisch waarneembare gebeurtenis zoals de verkiezing van Donald Trump ‘onbegrijpelijk’ vinden, terwijl ze in staat zijn uitgebreide analyses te maken over klimaat en corona, perfect weten hoe de rechtvaardige samenleving eruit hoort te zien en op welke wijze we ‘degrowth’ kunnen verbinden met de magische gedachte dat er ook dan genoeg zal zijn voor iedereen?

Ik zie twee redenen. De eerste, wellicht de belangrijkste, is een vorm van morele verblinding. Veel tijdgenoten bekijken de wereld door de gekleurde brilglazen van hun eigen morele standaarden. Wat niet in het plaatje past, vinden ze ‘onbegrijpelijk’. Niet omdat het rationeel onverklaarbaar zou zijn, maar omdat het zo ver afstaat van hun eigen onwankelbare opvattingen dat ze hun morele afkeuring naadloos laten overgaan in een rationele onmogelijkheid. Toegepast op Donald Trump: hij is zo’n foute man dat een normaal mens redelijkerwijs niet voor hem kàn stemmen.

Aanvaardbare argumenten

Terwijl er best rationeel aanvaardbare argumenten kunnen zijn om voor moreel foute mensen te kiezen. Bijvoorbeeld omdat ze een heldere visie op de economie hebben. Of omdat ze de Amerikaanse mentaliteit vatten en vertolken. Amerikanen zijn optimisten. Ze willen vooruitkomen en niet bij de pakken blijven zitten. Ze stemmen liefst voor wie die gedachte welgevallig is.

Kortom, de heersende uniform gedeelde moraal van onze westerse intellectuele elite maakt haar blind voor elke werkelijkheid die niet binnen het enge kader van haar ethisch waardenpatroon past. Dat heeft rampzalige gevolgen. Een moraal die enkel kan werken door de werkelijkheid te (blijven) ontkennen, is immers ten diepste amoreel.

Geschiedenis

Een bijkomende reden die de Europese blindheid verklaart, is de rol van de geschiedenis. Graag wordt ze gebruikt om voor een donkere toekomst te waarschuwen. De jaren dertig, het kolonialisme, de slavernij. Maar elk beeld van de geschiedenis is uiteraard gekleurd. Gekleurd door de morele bril waar mensen door kijken. Dat kan leiden tot een verregaande tunnelvisie. Waardoor de geschiedenis haar breedte en diepte verliest, haar ironie en zin voor relativiteit, en vervelt tot een gedweeë handlanger van de heersende moraal.

Hoe vaak klinkt niet — vanwege weldenkenden — de vermanende uitspraak: ‘Ken uw geschiedenis!’ In feite wordt bedoeld: onderschrijf het morele kader dat in mijn ‘juiste’ interpretatie van de geschiedenis bevestiging vindt. Waarom vinden zoveel gewaardeerde academici en journalisten de verkiezing van Donald Trump ‘onbegrijpelijk’? Omdat hun morele denkbeelden geen ruimte laten voor rationele keuzes die daarmee strijdig zijn en omdat ze hun persoonlijke interpretatie van de geschiedenis volledig dienstbaar maken aan hun eigen moraal, de ‘enig mogelijke’."

Bron:
https://doorbraak.be/de-onbegrijpelijke-verkiezing-van-donald-trump/?dbcode=t8623326699&u=427154602

Ik ben, wellicht, moreel verblind!
Ik ben de incarnatie van het vermanende vingertje.


Het vingertje dat zo verwaand is dat hij zich inbeeldt dat hij "hersenen" is.
In de visie van Rik Torfs is er niet alleen een onderscheid tussen "moraal" en "rationaliteit", er is ook een duidelijke rangorde: rationaliteit overrules moraal.
Over de "wil" in het verhaal wordt zedig (verstandig) gezwegen.
Nochtans cruciaal: Donald Trump president, IK WIL DAT NIET.

"De wil tot macht" is de wil om de wil machten toe te dichten die er niet zijn.
De verheerlijking van de ratio wordt dan onvermijdelijk een lofzang op de eigen ratio.

Ik wil daar niet in meegaan.
Helaas, de wil is sterk, maar het vlees is zwak.
Bij deze dus bij wijze van uitzondering een rationele reactie op de column van Rik Torfs.