zondag 16 juni 2019

Wolf Vanpaemel


Maarten Boudry maakt een denkfout in zijn stuk over denkfouten

Maarten Boudry. Beeld Illias Teirlinck
Wolf Vanpaemel is mathematisch psycholoog.
In een opiniestuk verdedigt Maarten Boudry de hypothese dat zonder harde taal over de islam en migratie het Vlaams Belang nog hoger had gescoord (hij noemt het zelf ‘de waarheid’, maar bescheidenheid lijkt me in dit soort zaken een mooie deugd, dus ik houd het op hypothese). Het zou best kunnen dat zijn hypothese steek houdt – mijn buikgevoel zegt hetzelfde, voor wat het waard is. Maar zijn stelling wordt onder andere gestaafd door een kromme redenering.
Hij verdedigt zijn hypothese – zwijgen over de islam en migratie speelt het Vlaams Belang in de kaart – door erop te wijzen dat de omgekeerde hypothese – stoere taal over de islam en migratie draagt bij aan het succes van het Vlaams Belang – nergens op slaat. Hij merkt op dat de argumentatie voor deze laatste stelling gebaseerd is op redeneren met metaforen en maakt volkomen terecht duidelijk dat deze manier van redeneren een erg magere garantie biedt op een waterdichte conclusie. 
Op zoek naar evidentie tegen die hypothese wendt hij zijn blik naar het klimaat. Hij wijst erop dat de duidelijke klimaatstandpunten van andere partijen de kiezers niet naar het originele groene moederschip hebben gedreven. Integendeel: de aandacht van de andere partijen voor het klimaat heeft net het succes van Groen in de kiem gesmoord. En dan maakt Boudry een grote redeneersprong: uit deze observatie over het klimaat en Groen volgt dat de stoere migratiestandpunten van andere partijen het Vlaams Belang, de partij waarvoor migratie en de islam al jarenlang het kernthema is, niet hebben vooruitgeholpen.
Dit is geen voorbeeld van het gewraakte ‘redeneren met metaforen’, maar wel van het achterneefje ‘argumenteren met analogieën’: Als x voor a (klimaat/Groen) geldt, zal x ook wel voor b (migratie/Vlaams Belang) gelden. Het probleem met zo’n redenering is dat ze enkel geldig is als er voldoende overeenkomst is tussen a en b. Boudry schijnt dit niet te beseffen, of doet in elk geval geen enkele poging om na te gaan of er voldoende overeenkomst is voor een sterke redenering per analogie. Ook al zijn er voor de hand liggende overeenkomsten tussen klimaat en migratie – ze zijn hete hangijzers, beheersen de actualiteit, lokken scherpe meningen uit, boezemen mensen angst in – het is niet moeilijk om belangrijke verschillen te vinden. Anders dan klimaat bevonden migratie en islam zich tot voor kort in de taboesfeer, om er maar één te noemen.
Boudry maakt dus zelf een denkfout, die in het Engels bekend staat als ‘argument from spurious similarity’ of de ‘analogical fallacy’. Redeneren met metaforen biedt geen garantie op een juiste conclusie, maar redeneren met analogieën evenmin.


Toffe tekst.
De immer twitterende Maarten Boudry geeft niet thuis.
"Spurious" is mijn favoriete woord uit de tekst.
En dan in het bijzonder de betekenis volgens de Cambridge dictionary

false and not what it appears to be, or (of reasons and judgments) based on something that has not been correctly understood and therefore false: 

Something that has not been correctly understood.
Dat is een voorbeeld van de "sudden death fallacy".
De argumenten van de tegenpartij verwerpen omdat hij het niet begrepen heeft.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten