zondag 29 september 2013

Jo Cornu



"Kijk: iedereen mag zijn mening uitdrukken. Maar het is natuurlijk beter als mensen weten waarover ze spreken. Een opinie over iets waarover je eigenlijk geen kennis hebt, is totaal nutteloos.
Een tijdje geleden werd ik uitgenodigd door een college van Sint-Niklaas, mijn middelbare school. ER was een debat over de derde wereld, een jaarlijkse activiteit voor de studenten. Ik moest wat tegengewicht geven aan de sprekers van de ngo's. Zo klaagde een dame de kloof aan tussen de rijken en de armen in Rio de Janeiro. Absoluut terecht. Maar weet u hoelang ze in Brazilië was geweest. Ocharme twee dagen. Ik heb die avond vastgesteld dat de mensen met de meest uitgesproken opinies vaak het minst weten waar ze over spreken."
Jo Cornu in De Morgen.

Is dit een uitgesproken opinie?


zaterdag 14 september 2013

Daan



De kleine Daan lepelde met zijn ene hand lusteloos in zijn bord cornflakes. Zijn andere hand ondersteunde zijn hoofd, elleboog op tafel. Zijn benen wiebelden onder de stoel heen en weer.
De kleine Daan maakte niet echt een wakkere indruk die ochtend.

Plots veerde hij recht, zijn blik gefocust op de tuin, de tuin die uitgaf op Sint-geertruibos.
"Daar, daar", wees hij met zijn lepeltje, "een eekhoorntje".
Zijn zusje zat met haar rug naar het raam en draaide als de weerlicht haar hoofd.
Helaas, de eekhoorn was alweer verdwenen.
Met een vragende blik keek ze Daan weer aan. Even probeerde ze zijn ziel te peilen.
"Nee Daan, jij hebt helemaal niks gezien", nam ze opnieuw een hap van haar boterham.
"Echt waar Ellen, er zat een eekhoorntje", probeerde Daan zijn zus nog te overtuigen.
Ze keek nog een keer de tuin in.
"Nee-ee", antwoordde ze.
"Echt, echt waar Ellen".
"En ik, ik heb er twee gezien", pochte zijn zus.
Verbolgen over zoveel ongeloof moest Daan mee in het opbod.
"En ik honderd."
"Honderd acht duizend zeven", verbeterde hij zichzelf. Dat was vast heel veel.
"En ik honderd acht duizend acht, dat is toch meer", snoefde Ellen terwijl ze een weerbarstige haarlok voor haar ogen achter haar oor draaide.
"En ik duizend miljoen miljard acht".
Daar had Ellen even geen antwoord meer op.
"En ik oneindig, en er is niets meer dan oneindig", herwon ze haar zelfvertrouwen.
Beteuterd stak Daan zijn lepel weer in zijn cornflakes.
Om dan zijn zus met glinsterende ogen weer uit te dagen.
En ik oneindig oneindig.


Aforisme:
la vrai, vrai décadence, c'est dire ce qu'on pense.






http://www.rektoverso.be/artikel/er-nood-aan-echte-kritiek

Er is nood aan echte kritiek

Naar aanleiding van de Vlaamse Cultuurprijs voor rekto:verso, pleiten redacteurs Wouter Hillaert en Tom Van Imschoot in een opinie in De Standaard voor de terugkeer naar kritiek met een grote K. 'Vlaanderen mist gewoon een cultuur van kritiek.'
Wie vandaag kritiek wil horen, kan er krijgen. Ze kwettert in het rond. Kritiek op Siegfried Bracke, op Ryanair, op de EU, op ’t Schoon Verdiep, op transferprijzen in het voetbal, op subsidies voor kunst. De media draaien op kritiek, kritiek zelf draait steeds meer op 140 tekens. Hoe korter, hoe ‘scherper’ de kritiek. En de opperkritiek is kennelijk de ‘striemende’. Leve het sadomasochisme van de democratie.
Ooit was kritiek een vorm van emancipatie. Zola en zijn pamflet J’Accuse: de geboorte van de publieke intellectueel. Vandaag heeft kritiek iets irritants gekregen. De kortademige kruisverhoren in radio- en tv-studio’s. De draaimolen van fulltime criticasters. Eerlijk, wie heeft er zich nog nooit aan geërgerd? Dat doen zelfs de politici en de journalisten zelf. Is dat ‘open debat’ dan het vaandel waaronder onze westerse vrijheidscultuur haar superioriteit over achtergebleven dictaturen elders in de wereld uitdraagt? ‘Wij mogen wel hardop zeggen wat we vinden!’ Langer dan drie minuten luistert er toch niemand meer.
 

De grond van de zaak

Waar deze samenleving op dit kantelpunt nood aan heeft, is echte kritiek. Echte kritiek gaat verder dan ‘ook uw reactie’ op evidente gebeurtenissen. Echte kritiek bevraagt de evidenties: van de heilige waarheid van ‘de riem aanhalen’ tot de democratie zelf. Echte kritiek wijst niet zo nodig ‘schuldigen’ aan, zoals die paar frauderende academici, maar bevraagt het systeem erachter, zoals de output-fetisj van ons hoger onderwijs. Echte kritiek verkiest te zwijgen tot ze weet waarover ze praat, en heeft het dan over de grond van de zaak.
Kritische stemmen als psycholoog Paul Verhaeghe, cultuurfilosoof Lieven De Cauter, econoom Bernard Lietaer, politicoloog Willem Schinkel, sportjournalist Hans Vandeweghe: ze richten hun camera niet op het al helverlichte, maar op wat gek genoeg zo duister blijft. Echte kritiek zoomt niet alleen in, maar vooral ook uit. Ze zoekt verbanden en duidt interne contradicties aan. Echte kritiek sluit zich niet op in het eigen gelijk, maar zoekt naar openingen in vastgelopen debatten. Soms is ze hard, soms juicht ze iets hartig toe. Maar altijd legt ze ten gronde uit waarom. Ze denkt constructief, in plaats van destructief. Ze mikt op verandering, maar begint bij zichzelf.
Voor dat soort kritiek ontving cultuurtijdschrift rekto:verso zopas de Vlaamse Cultuurprijs voor Podiumkunsten. Een jonge redactie die danst noch acteert, wint het van tientallen bloeiende podiumgezelschappen. Bizar. En dus een statement van de jury over de noodzaak van kritiek voor een gezond cultuurveld. Voeg daarbij de dertigste verjaardag van podiumkunstentijdschrift Etcetera en het veel te vroege overlijden van kritisch boegbeeld Marianne Van Kerkhoven, en de dieper gravende cultuurkritiek kende dit weekend een van haar schaarse momenten in de schijnwerpers.
 

Veredeld consumentenadvies

Achter de coulissen is het behelpen. Alle acht erkende culturele tijdschriften in Vlaanderen, van De Witte Raaf en HART tot Gonzo en Staalkaart, zijn samen goed voor een kwart van de subsidies van één kunstencentrum als het Kaaitheater. De Vlaamse Gemeenschap investeert 99,5% in de productie en distributie van kunst, en 0,5% in de onafhankelijke reflectie erover. Terwijl cultuurbeschouwing in de kranten verder inkrimpt tot veredeld consumentenadvies over geïsoleerde cd’s, boeken en films, is echte kritiek verdreven naar een marge waar professionaliteit afhangt van veel vrijwillige passie, niet van geloofwaardige financiering. Hoe zou het dan komen dat er in ‘State of the Art’ Vlaanderen zelden kritische analyses van ons cultuurbeleid en onze culturele instellingen verschijnen? Vlaanderen mist gewoon een cultuur van kritiek.
Die manco ligt voor een deel ook aan de tijdschriften zelf. Sommige vertrouwen al te zeer op vanzelfsprekendheden. Lang niet allemaal hebben we een antwoord klaar op de totale digitale mind-switch. Maar voor gedeeld overleg is er ook gewoon geen tijd, laat staan een steunpunt dat zo’n gesprek kan faciliteren. CeLT, de koepel van de culturele en literaire tijdschriften, zag deze zomer zijn subsidies geschrapt, net nu het met zijn nieuwe site detijdschriften.be een eerste stap zet in hét toekomstmodel voor kritiek: elk tijdschrift blijft zijn eigen content produceren, maar die wordt gezamenlijk gedistribueerd. Kritiek dreigt in een verdomhoekje te belanden.

Eenheidsworst

Dat hoekje reikt trouwens breder dan de kunsten. Ook het brede mediaveld telt steeds meer alternatieve nieuwsplatforms die, wars van commerciële belangen, echte kritiek betrachten. Sites als Apache.be, Dewereldmorgen.be, Mo.be, Stampmedia.be en Kifkif.be richten zich met de nodige diepgang op onderbelichte werkelijkheden en andere stemmen, en bevragen daarmee de eenheidsworst. Alleen hebben ook zij het water aan de lippen. Het maakt de draagkracht voor een volwassen democratie in Vlaanderen, als gezond kritisch klimaat, hoogst precair.
Cultuurpessimisme hoeft niet. Het alternatief bestaat. Alleen missen vele behartigers van echte kritiek, van welke ideologische strekking ook, dat beetje noodzakelijke steun om hun kritisch potentieel ten volle uit te dragen. Als u zich nog eens ergert aan het sadomasochisme van de democratie, weet u wat te doen.
De redactie van cultuurtijdschrift rekto:verso, winnaar van de Vlaamse Cultuurprijs voor Podiumkunsten.

woensdag 11 september 2013

Bleri Lleshi



http://blerilleshi.wordpress.com/2013/09/09/antwerps-drugsbeleid-is-campagnestunt/

"Politici negeren de echte problemen zoals onderwijs, huisvesting en jongerenwerkloosheid door nieuwe problemen en angsten te creëren (zoals een jointje roken) en die op de voorgrond te plaatsen. In plaats van populistische campagnestunts hebben we nood aan politici die hun verantwoordelijkheid nemen. Beleid dient te steunen op feiten en onderzoek. Het moet luisteren naar de veldwerkers die het beleid moeten uitvoeren."


Bleri Lleshi is politiek filosoof.
Is het u ook al opgevallen dat er geen ordinaire filosofen meer rondlopen vandaag de dag, allemaal hebben ze wel één of ander antecedent bij hun titel. Zo is Etienne Vermeersch een moraalfilosoof, dat is een filosoof die moraliseert. En Bleri Lleshi is dus een politiek filosoof, een filosoof die aan politiek doet.

"Beleid dient te steunen op feiten en onderzoek"
"De feiten spreken voor zich", dat is de achterliggende gedachte van de column.
Niet van deze column, van "de" column.

Je kan veel zeggen van Bleri Lleshi, maar je kan niet beweren dat hij doof is.
Dat weet ik. Het toeval wil namelijk dat ik samen met Bleri Lleshi filosofie studeerde aan de VUB. Zo weet ik ook met stellige zekerheid dat hij voor zijn masterproef uren heeft geluisterd naar de feiten. Bleri Lleshi had na maanden luisteren tot zijn grote ontsteltenis nog geen letter op papier. Zelfs een onderzoek otorhinolaryngologie bracht geen soelaas: er was niets mis met het gehoor van Bleri Lleshi.
Bleri Lleshi wist niet meer van welk hout pijlen te maken. Huilend (grote muil ,klein hartje) wendde hij zich tot zijn promotor, professor Willem Redant.
"De feiten spreken niet", snotterde hij.
Waarop Professor Willem Redant, beminnelijk als altijd, een boekje van Ludwig Wittgenstein uit de kast haalde. Op de eerste pagina schreef hij volgende opdracht:

Voor Bleri Lleshi.
"Knowledge is in the end based on acknowledgement."
Ludwig Wittgenstein.






P.S. hoed u voor Ignaas Devisch.