zaterdag 29 maart 2014

Luise Pusch





Er stond vandaag een kort artikel in de krant over taal.
Duitsland worstelt met zijn taal.



Ik had de intentie om daar een mooi stuk over te schrijven.

Zo was ik begonnen:
(de titel was "u")

Duitsland worstelt met zijn taal.
Het "wordt" symptomatisch voor onze maatschappij.
U moet neutraal zijn.
Niet alleen genderneutraal, maar ook rasneutraal. Wee uw gebeente indien u de woorden neger of allochtoon in de vuile mond neemt.
"Zwette" mag vooralsnog. Dat is een kwestie van tijd.

"Neutraal" is uiteraard onlosmakelijk verbonden met "discriminatie".
Het niet maken van onderscheid versus het wel maken van onderscheid.
Hoe wordt het onderscheid gemaakt?
Door de taal, door het onderscheid te benoemen.
"Larie" zal u zeggen. Het onderscheid bestond al voor u het benoemde. U bent ziende blind indien u beweert dat het onderscheid tussen man en vrouw, het onderscheid tussen blanke en gekleurde, het onderscheid tussen gelovige en atheïst, het onderscheid tussen jongere en oudere, het onderscheid tussen valide en mindervalide er al niet was voor ik het benoemde.

Let wel, schrijven en schrappen gebeurt in één vloeiende beweging.
Dikwijls sta ik er zelf versteld van hoe de aanvankelijke idee gemeanderd is tot de uiteindelijke tekst.
Het zou dus best mogelijk zijn dat er van dit begin niets zou zijn overgebleven in de uiteindelijke versie.
Soit, feit is dat ik er niet meer aan verder werk.
Dat blijft dan staan als "concept" in mijn blogoverzicht en het zal nooit gepubliceerd worden.

Het enige wat mij is bijgebleven is een fait divers.
Dit is de originele tekst in "the guardian".

http://www.theguardian.com/world/2014/mar/24/germans-get-tongues-around-gender-neutral-language?CMP=fb_gu

Germans try to get their tongues around gender-neutral language

 
A primary schoolgirl at the blackboard in Hamburg, Germany, December 1968
 
 
Der, die or das? For centuries, the seemingly arbitrary allocation of masculine, feminine and neutral gender articles in German has driven non-native speakers to despair. "In German, a young lady has no sex, while a turnip has," the American writer Mark Twain once complained. "Think what overwrought reverence that shows for the turnip, and what callous disrespect for the girl."
But hope may finally be in sight. Changing attitudes to gender are increasingly transforming the German language, and some theorists argue that scrapping the gendered articles altogether may be the most logical outcome.
Predictions vary: one suggestion is that Angela Merkel will eventually no longer be die Bundeskanzlerin but a neutral das Bundeskanzler, as she would be in English. Others believe that the feminine gender, already the most common fallback form used by non-native speakers, will become the default article: a policeman would no longer be der Polizist but die Polizist.
The changing nature of German is particularly noticeable at university campuses. Addressing groups of students in German has been problematic ever since universities stopped being bastions of male privilege. Should they be sehr geehrte Studenten or sehr geehrte Studentinnen?
In official documents, such as job advertisements, administrators used to get around the problem with typographical hybrid forms such as Student(inn)en or StudentInnen – an unfair compromise, some say, which still treats the archetype of any profession as masculine.
Now, with the federal justice ministry emphasising that all state bodies should stick to "gender-neutral" formulations in their paperwork, things are changing again. Increasingly, job ads use the feminine form as the root of a noun, so that even a male professor may be referred to as der Professorin. Lecturers are advised to address their students not as Studenten but Studierende ("those that study"), thus sidestepping the gender question altogether.
In the long run, such solutions would prove too complicated, linguists such as Luise Pusch argue. She told the Guardian that men would eventually get so frustrated with the current compromises that they would clock on to the fundamental problem, and the German language would gradually simplify its gender articles, just as English has managed to do since the Middle Ages.
"Language should be comfortable and fair," said Pusch. "At the moment, German is a very comfortable language, but a very unfair one."
Many linguists question whether language can be changed through human will. "It's hard to transform grammar through legislation, and even if so, such changes often happen over centuries," said Anatol Stefanowitsch, a linguist at Berlin's Free University.
But he also points out that some dialects, such as Niederdeutsch (Low German), have lost the cumbersome distinction between der and die already: in Low German, for example, both men and women are simply referred to as de.

Het artikel werd ook overgenomen door Hat Laatste Nieuws

http://www.hln.be/hln/nl/961/Wetenschap/article/detail/1828629/2014/03/25/Geslachtsneutraal-Duitse-taal-worstelt-met-der-en-die.dhtml
De Duitse taal zit middenin een transformatie, zo schrijft de Britse krant The Guardian. Sinds in het land een wet werd aangenomen dat alle officiële communicatie via geslachtsneutrale briefvorm moet, komt die transformatie in een stroomversnelling. Er gaan steeds meer stemmen op om 'der' en 'die' gewoonweg af te schaffen.
Zo worden leerkrachten bijvoorbeeld aangeraden om niet langer 'Studenten', 'Studentinnen' of 'Student(inn)en' te gebruiken, maar bijvoorbeeld 'Studierende', wat je kan vertalen als 'studerenden' of 'zij die studeren'.

Compromissen
Maar op lange termijn zouden dergelijke oplossingen te ingewikkeld worden, menen taalkundigen zoals Luise Pusch. Zij vertelde The Guardian dat mannen uiteindelijk zo gefrustreerd zouden geraken door al die compromissen dat ze uiteindelijk de grond van het probleem zouden aanklagen, zijnde de Duitse taal. Dat zou uiteindelijk leiden tot het vereenvoudigen van het Duits, iets wat bij het Engels bijvoorbeeld tijdens de middeleeuwen al gebeurde.

Maar andere linguïsten vragen zich dan weer af of taal wel zomaar door mensen aangepast kan worden. "Het is moeilijk om de grammatica aan te passen door middel van wetten. En zelfs als dat gebeurt, gebeuren zulke veranderingen door de eeuwen heen", zegt Anatol Stefanowitsch, taalkundige aan de Vrije Universiteit van Berlijn. Toch wijst hij erop dat het verschil tussen het mannelijke 'der' en het vrouwelijke 'die' in sommige dialecten al verloren is gegaan.

Vanuit mijn initiële interesse was de meest fascinerende zin de uitspraak van Luise Pusch.
"Volgens taalkundige Luise Pusch zouden mensen zo gefrustreerd raken dat ze uiteindelijk de grond van het probleem zouden aanklagen, zijnde de Duitse taal."
Taal als uiteindelijke grond van het probleem.
Daar wou ik het over hebben, maar daar ben ik dus intussen van afgestapt.
Zoals altijd gaat het over het verschil tussen "zijn" en "bestaan", maar dat is oud nieuws.
Geef mij maar het fait divers: het merkwaardige onderscheid tussen mensen en mannen.
Ik ga me ver weg houden van wat het nu eigenlijk "is".
Geraken "de mensen" gefrustreerd of geraken "de mannen" gefrustreerd?

P.S.
De Franse filosoof Roland Barthes wees op het "immanente" karakter van de rubriek der fait divers.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten