Gunter Lamoot

http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1562087/2013/01/14/Een-goede-gore-grap-maakt-de-wereld-weer-mooi.dhtml

Zijn er grenzen aan de humor, zoals Mark Van de Voorde beweert (DM 11/1)? Neen, in feite zijn die er niet. Iedereen met gezond verstand weet dat.

Sommige mensen hebben de neiging om de dingen die ze zelf niet willen zien, ook te verbieden voor anderen. Willen ze dan dat alles gereglementeerd wordt? Zelf voel ik me soms beledigd door de geur- en smaakloze eenheidsworst op tv. Is dat dan de norm?

Moraalridders zoeken draken om te verslaan en komieken zijn de draken van tegenwoordig. Helaas verwachten moraalridders dat zo'n draak warme chocomelk spuwt en hun pantoffels komt brengen. Ze verwachten Toon Hermans, maar zijn verwonderd wanneer draken vuur spuwen.

Er is nu heel wat discussie over 'de misselijkmakende humor' van Theo Maassen. In zijn show Met alle respect maakte hij een grap over de brand in Volendam. Dat is objectief een goeie grap, al ligt ze subjectief niet in mijn bovenste lade. Het gaat om een grap die uit de context werd gerukt en werd opgeblazen. Ik begrijp dat Theo Maassen zegt: "Ik lach met alles." Dat is zijn vrijheid en zijn beroep. Het vizier van de moraalridders staat echter gericht op woorden als 'verbrand' of 'kanker', maar de constructie van een grap zien zij niet.

Er zullen altijd mensen gekwetst zijn en ik begrijp dat. Statistisch kun je daar niet onderuit, maar als je rekening houdt met statistiek, kun je niets meer zeggen. Maak je een grap over kanker, dan is de kans erg groot dat er mensen gekwetst zijn. Bijna iedereen krijgt op de een of andere manier met kanker te maken, maar moet je daarom een goede grap laten liggen?

Een fan van hardere humor kan zoiets plaatsen, zelfs als je er zelf mee geconfronteerd bent. Daarom is zo'n grap nog niet fijn, maar je kunt wel inschatten wat zo'n mop waard is. Je kunt beledigd of gekwetst zijn, maar dat wil niet zeggen dat de grap niet goed is. De mate waarin mensen zich beledigd voelen, is geen maatstaf voor de kwaliteit van een grap.

Globaal bekeken heeft de grote meerderheid van de mensen wel een grens die je niet mag overschrijven. De harde humor en kleine toefjes subversiviteit vormen een kleine minderheid. Zo is er ook een verschil tussen een optreden in een zaal en een uitzending op tv. Bij dat laatste is de kans groter dat het publiek gechoqueerd reageert.

Hoewel ik instinctief bezig ben met grappen besef ik ook dat je in sommige tv-programma's niet moet overdrijven. Anders gaat de humor verloren - dat heeft niets te maken met zelfcensuur, wel moet je de beste grap maken die in een bepaalde context mogelijk is.

Je kunt het publiek ook voorbereiden op harde humor. 'Warning: contains adult humor', waarschuwt de BBC haar kijkers. Ik vind dat goed. Het is informatief en het stoort niet. Je moet niet nodeloos proberen om reacties uit te lokken bij mensen die daar niet voor gekozen hebben. Het is nooit de bedoeling om concrete slachtoffers te viseren. Wij zijn maar een bende professionele onnozelaars die iets grappigs proberen te doen. Er is geen verborgen agenda.

Een gore grap kan niet té gortig zijn als het ook een goede grap is. Soms zou er meer respect mogen zijn voor een goede grap dan voor mensen, hoe hard de grap ook is. Het gaat om métier, om de creativiteit waarmee je iets brengt. Als de grap goed is, kan zelfs grove humor fris zijn. Dan is de wereld heel even een mooiere plek. Ja, soms voel ik schroom over taboe-onderwerpen, maar dat betekent dat de grap niet goed genoeg is. Hoe beter de grap, hoe minder schroom je voelt.

Humor is gebaseerd op de werkelijkheid, maar het is tegelijk abstract en primitief. Je laat de werkelijkheid even los. Je zet een venster open, zodat je een parfum van amoraliteit kunt opsnuiven. Het is instinctief lachen met dingen waar je eigenlijk niet mee mag lachen. Maar daarna doe je dat venster weer dicht.

De discussie over comedy zal nooit stoppen, maar de kritiek is totaal niet relevant voor mij. Ik wil niemand beledigen of choqueren, maar gewoon humor brengen. Soms lucht het op om eens heel amoreel tewerk te gaan. Alsof je een klein gaatje in een ballon prikt zonder dat hij ontploft. Dan is er wat minder spanning en dat is ook goed voor de ballon.


Dit is objectief een goeie grap.
In dat geval heb ik de neiging om een voorbeeld te vragen van een objectief slechte grap.
Stel dat u een voorbeeld geeft van zo'n grap.
In dat geval zijn er grenzen aan de grap.
Die slechte grap is namelijk de grens. Het is niet meer om te lachen. "Het is erover". Het is over de grens.
"Een slechte grap is geen grap", spartelt u tegen.
Dat is larie natuurlijk. Een grap is een grap.
U kan wel grapjes vertellen, maar als u een opinie naar voor schuift, dan gebeurt dat doorgaans volgens de basisregels van de logica.
De basisregel bij uitstek in de logica is A = A.
Een grap is een grap.
Stel dat u geen voorbeeld geeft van een objectief slechte grap.
Indien u zich profileert als iemand die een objectief goeie grap kan herkennen, dan kunt u toch ook een objectief slechte grap herkennen dunkt mij. Uw expertise als beoordelaar in het herkennen van een objectief goeie grap staat of valt helaas met uw expertise als beoordelaar in het herkennen van een objectief slechte grap.
Of is elke grap objectief een goeie grap?
Hitler hemzelve zou ter zijner verdediging kunnen opwerpen: het was maar om te lachen.
Geen grap over Hitler of de Joden, maar een uitspraak of gebeurtenis zelf presenteren als grap.
"Maar dat is helemaal geen grap", spartelt u wanhopig tegen.
Wat is een grap?
Iets waarmee je kan lachen.
Maar wat als Marc er niet mee kan lachen en Gunter wel?
Dan schrijft Marc een grap en dan schrijft Gunter een grap.

Zoals ik al zei: dit is objectief een goeie grap.
Ik hou de werkelijkheid even vast.