zaterdag 29 september 2012

Karl Marx



"Geen socialisme, maar marxisme", zo omschrijft captain of industry Luc Bertrand (Ackermans & van Haaren) het beleid van de regering-Di Rupo I.

En hop, Karl Marx stond in het uitstalraam deze week.
Uiteraard geen verhaal over marxisme zonder het antwoord op de vraag "Wat is marxisme"?
Ik ga voor het antwoord van Jean Paul Van Bendegem in de Morgen.

http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1508923/2012/09/30/De-toestand-is-hopeloos-en-vrolijk.dhtml

De toestand is hopeloos én vrolijk


OPINIE − 30/09/12, 10u54
Dwars op een wereld van toenemend fanatisme en pessimisme, predikt de filosoof een vrolijk atheïsme, schrijft Jean Paul Van Bendegem. Hij is wetenschapsfilosoof en auteur van het bij Houtekiet pasverschenen De vrolijke atheïst.
 
Af en toe geef ik voor verenigingen in het Vlaamse culturele landschap een lezing over mijn atheïstische levenshouding. Zonder uitzondering krijg ik de vraag: "Maar mijnheer, als u atheïst bent, wat belet u dan de straat op te gaan en mensen neer te schieten?"

Ik vermoed dat de vraag is ingegeven door de gedachte dat de atheïst een hogere instantie ontbeert die hem of haar tijdig tot de orde kan roepen. Mijn antwoord heeft drie fases gekend.

De eerste fase was het cynische antwoord: "Mevrouw, ik heb niet de indruk, als ik naar de geschiedenis kijk, dat gelovig zijn daar veel aan verhelpt." Hoewel cynisch? Lees er maar het magistrale bijna voltooide magnum opus van Karlheinz Deschner, Kriminalgeschichte des Christentums, op na en dan houdt het op cynisch te zijn.

De tweede fase was de gespeelde verbijstering. Mijn lichaamstaal liet weten dat de vraagsteller beschaamd hoorde te zijn zo'n domme vraag gesteld te hebben.

Mijn derde en huidige fase is mijn eenvoudig en oprecht antwoord: "Mevrouw, als atheïst heb ik alleen maar mijn medemens in wie ik mijzelf herken vermits we samen mens zijn, dus, zou ik iemand neerschieten, ik schoot mezelf neer en daar heb ik geen zin in." En ik kan het niet laten om eraan toe te voegen: "Bovendien ben ik een filosoof en kan ik niet mikken dus sowieso stelt het probleem zich niet."

Product van omgeving
Meen ik het echt dat ik mij in mijn medemens herken?, hoor ik de scepticus en cynicus samen vragen. Echt alle mensen? Dus ook de grootste fanatiekelingen, fundamentalisten en freaks? Jazeker. Niet dat ik mij kan inleven, het gaat niet om empathie, zelfs niet om sympathie, maar ik kan mij voorstellen dat in bepaalde omstandigheden ik even fanatiek door het leven zou gaan. Ik zie mijzelf als een product van mijn omgeving, niet alleen van mijn biologische voorgeschiedenis, zeg maar het genetische materiaal van mijn ouders, maar ook van mijn opvoeding - gereformeerd protestant, daar zeg je u tegen - en mijn verdere ontwikkeling tot wat en wie ik nu ben.

Zo ook wil ik graag te weten te komen wat mensen kan drijven tot zulke fanatieke houdingen. Al snel kom je tot het besef dat het geen zuiver religieuze zaak is maar dat maatschappelijke, politieke en vooral economische factoren een essentiële rol spelen - jawel, ik beken, ik ben een marxist, de onderbouw bepaalt de bovenbouw, het kapitalisme is zichzelf aan het uitputten, dat type uitspraken koester ik heel sterk. Het wijst meteen ook de weg naar mogelijke oplossingen: speel in op die omgeving.

Ja maar, hoe dan?, hoor ik die twee van daarnet met een monkellach vragen. Toegegeven, ik weet het effectief niet. Maar dat is niet erg want de oplossing hoeft niet enkel en alleen in mijn hoofd te zitten. Je moet daar een pak hoofden voor inschakelen, tot een slimme werkverdeling overgaan en nadien proberen alle stukken en beetjes die de aparte hoofden hebben geproduceerd aan elkaar te lijmen. Wacht eens! We hebben al iets dat daar enorm op lijkt. We noemen het wetenschap of, beter, de wetenschappen.

Ik zeg wel degelijk 'lijken op'. Want de prominentste wetenschappen van dit ogenblik situeren zich in de exacte wetenschappen, de (bio-)ingenieurswetenschappen, de geneeskunde, ten nadele van de brede waaier van humane en sociale wetenschappen. Het zullen precies die wetenschappen zijn die we het hardst nodig zullen hebben om onze omgeving te begrijpen.

Regen van ideeën
Is het eigenlijk niet grappig - en ziehier al een belangrijke bron van mijn vrolijkheid over Life, the universe, and everything, om Douglas Adams er even bij te halen - dat we het kleinste in het universum kunnen vatten, Higgs voorop, net zoals het grootste, het universum zelf, maar dat helaas dat deel in het midden, namelijk wij, mensen op deze planeet, zo moeilijk in kaart kan worden gebracht? Het betekent ook dat er nog waanzinnig veel werk moet worden verricht en daar word ik nog eens vrolijk van.

In de tussentijd is het wel behelpen geblazen. Gelukkig is de mens nog nooit gestoord geweest door een gebrek aan kennis en dus regent het opinies, opvattingen, ideetjes, halve en lege waarheden, het kan niet op. Ik sla de krant open en mijn ogen gaan open van verwondering, verbazing en uiteindelijk vrolijkheid. Di Rupo een marxist, let wel gelukkig geen trotskist? Geld dat verdampt, wat mag dat wezen? De beurzen reageren zenuwachtig, misschien is een kalmeermiddel aangewezen? Driehoeken en zandlopers, wat is het gezondst? Ik krijg zo veel dingen over mij heen die ik alleen maar als ficties kan ervaren. Soms denk ik dat ik mijn leven in een verhaal doorbreng en ik vermoed, om eerlijk te zijn, dat het Alice in Wonderland is. Niet erg want een bijzonder vrolijk verhaal.

De scepticus en cynicus kijken mij verbaasd aan: "Hier klopt iets niet. Je claimt atheïst te zijn en nergens hebben we gelezen dat God niet bestaat, hoe kan dat?" Sorry, beste mensen, maar we hebben dringender problemen aan te pakken. Ik ben een atheïst, niet enkel omdat de grote baas niet bestaat, maar vooral omdat ik tussen de mensen sta. Verder blijf ik van mening dat de grenzen van vrije meningsuiting met moeite zichtbaar mogen zijn.


"... jawel, ik beken, ik ben een marxist, de onderbouw bepaalt de bovenbouw".
We hebben bepaald wat marxisme is.
"We", dat zijn ik en Jean Paul. Je kan je de vraag stellen of dat nu de "onderbouw" dan wel de "bovenbouw" is.
"Je moet daar een pak hoofden voor inschakelen", zegt Jean Paul nog, "Je moet daar een pak hoofden voor inschakelen, tot een slimme werkverdeling overgaan en nadien proberen alle stukken en beetjes die de aparte hoofden hebben geproduceerd aan elkaar te lijmen. Wacht eens! We hebben al iets dat daar enorm op lijkt. We noemen het wetenschap of beter, de wetenschappen. Ik zeg wel degelijk 'lijken op'. Want de prominentste wetenschappen van dit ogenblik situeren zich in de exacte wetenschappen, de (bio-)ingenieurswetenschappen, de geneeskunde, ten nadele van de brede waaier van humane en sociale wetenschappen. Het zullen precies die wetenschappen zijn die we het hardst nodig zullen hebben om onze omgeving te begrijpen".
Ik geef het toe, voor mij wordt het discours op dit punt te moeilijk om volgen. Het precieze onderscheid tussen exacte en humane wetenschappen is me nooit helemaal duidelijk geworden. Iemand wel eigenlijk?
Ik houd het dus gemakshalve op "je moet daar een pak hoofden voor inschakelen".
Ik en Jean Paul, dat kan moeilijk gelijk gesteld worden met "een pak".
"Relavantie? edelachtbare", hoor ik de tegenpartij verveeld vragen tijdens het proces. Waar leidt dit allemaal naar toe.

http://skepp.be/nieuws/skepp-verhoogt-sisyphus-prijs-tot-1000000-euro

De Sisyphus Prijs van €10.000 wordt vanaf 1 oktober 2012 opgetrokken tot 1 000 000 euro (één miljoen euro) voor de duur van één jaar.
SKEPP is principieel bereid elke ernstige bewering over vreemde of paranormale eigenschappen te onderzoeken en mensen te testen die beweren over zulke vermogens te beschikken. Wie kan aantonen dat hij/zij over paranormale vermogens beschikt of claims kan hard maken die onmogelijk zijn volgens de huidige wetenschappelijke kennis, ontvangt van SKEPP vzw de som van 1.000.000 euro.

"Het bedrag komt van een rijke man die zich ergert aan waarzeggers en de pseudo-wetenschappelijke prietpraat waarmee we overspoeld worden" zegt Willem Betz, voorzitter van skepp, in de krant.
Een rijke man 1.000.000 euro afhandig maken, dat is het guitige aspect van Karl Marx. Ik ben altijd gecharmeerd door het guitige aspect van een filosoof.

Als u één dezer ("we" hebben één jaar de tijd) eens tijd heeft moet u zich een keer verdiepen in het "driedeurenprobleem".
http://nl.wikipedia.org/wiki/Driedeurenprobleem
Mij gaat het over "claims kan hard maken die onmogelijk zijn volgens de huidige wetenschappelijke kennis" en het antwoord op de vraag "hoe kan ik een claim hard maken?".
Veel plezier.

P.S. de wereld is hopeloos òf vrolijk.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten