Er hangt een parfum van antipolitiek over het cultuurdebat
− 09/06/12, 09u54
Minister Schauvliege had er net zo goed voor kunnen kiezen
haar verantwoordelijkheid op te nemen, vindt Bart Eeckhout. Eeckhout is chef M
van deze krant.
Voor u, in shock, in uw pen kruipt: bovenstaande paragraaf is pure fictie. Gelukkig maar. Vervang evenwel Hilde Crevits door Joke Schauvliege (CD&V), wegen door kunstenaars en aannemers door cultuurprofessionals en de fictie wordt werkelijkheid. In de lopende besluitvorming over de verdeling van overheidssubsidies volgens het kunstendecreet cijfert de bevoegde minister zich immers volledig weg.
Minister Schauvliege doet dat bewust en uiterst consequent. Ze heeft niet alleen bij herhaling beloofd de adviezen ongewijzigd aan de ministerraad voor te leggen, ze heeft die adviezen ook, zonder aankondiging, publiek gemaakt. Daardoor wordt de betrokken adviescommissie in de rol geduwd van hoogste beslissingsorgaan. Wie te klagen heeft over de voorgestelde verdeling van de middelen, moet boos zijn op de commissarissen. Wie klaagt over eventuele aanpassingen te elfder ure, weet dat het de schuld is van de Vlaamse regering, niet van de minister. Dat is inderdaad sluw bekeken van Schauvliege.
Populisme
Mogen we het ook merkwaardig en betreurenswaardig vinden? "Een abdicatie van de eigen politieke verantwoordelijkheid. Daar bestaat een woord voor: lafheid", schreven we daar vorige week al over. Dat is geen populair standpunt gebleken. Dat wil zeggen: de arme minister Schauvliege met alle zonden Israëls beladen, is natuurlijk wel populair, maar dat was het punt niet. Velen, waaronder schrijfster-columniste Saskia De Coster op deze pagina's, vinden het net goed dat de minister haar rol in de politieke besluitvorming beperkt tot die van een ceremoniële vorst. Ze kent immers toch niks van kunst en zou dus enkel geschikt zijn om lintjes te knippen en oorkondes uit te reiken. Nu weet Hilde Crevits vast ook niet wat de beste samenstelling van beton is. Zullen we de deskundige betonboeren dan ook maar laten beslissen waar er nieuwe wegen moeten komen, en vooral ook: waar niet?
Ook los van de kritiek op de publieke figuur Schauvliege zingt dezelfde houding doorheen de reacties op de bekendmaking van de subsidieadviezen. Het is, zo luidt het, goed dat 'de politiek' zich zo min mogelijk bemoeit met de verdeling van de subsidies. Politieke inmenging staat in die visie per definitie gelijk aan onkunde, of erger: belangenvermenging en nepotisme. Dat is een gevaarlijk antipolitiek uitgangspunt, dat neigt naar populisme of erger.
Tegenover die knoeiers in de Wetstraat wordt een blijkbaar alwetend en feilloos oordeel van experts gezet, waaruit dan weer een bijna Platoons verlangen naar een dictatuur van filosofen spreekt. Cultuurprofessionals weten toch het best welke kunstenaars steun verdienen? Is dat zo? Mij heeft men er nog niet van kunnen overtuigen dat lobbying, vriendjespolitiek en belangenvermenging uitgesloten zijn op het niveau van de beoordelingscommissies. Of noem het - beleefder - persoonlijke smaak.
En ja, die esthetische voorkeuren hebben een plaats in het besluitvormingsproces, maar dan wel als deskundig advies, niet als eindoordeel. Er zou niets verdacht mogen zijn aan een politieke deliberatie van die adviezen volgens vooraf bepaalde, transparante criteria. In sommige gevallen overstijgt het algemeen belang het compromis van smaakoordelen, en dan moet, welja, de politiek haar verantwoordelijkheid opnemen.
Krijtlijnen
Dat blijkt ook concreet als je de nu bekendgemaakte adviezen overloopt. Niets is zwart-wit, maar het is logisch dat commissies van kunstkenners in hun beoordeling de nadruk leggen op puur artistieke kwaliteiten. Daar hebben ze immers de competenties voor. Diversiteit, regionale spreiding, inplanting in de buurt of maatschappelijke participatie zijn minder van tel geweest. Dat is een legitieme keuze, maar het komt wel degelijk de overheid toe om die dan minstens expliciet te bevestigen en te verantwoorden.
Het komt de minister van Cultuur toe de krijtlijnen te bepalen van het kunstenbeleid waaraan zij ons belastinggeld besteedt. Als die lijnen fout getrokken zijn, wil ik daar als burger Joke Schauvliege rekenschap om kunnen vragen, niet de nochtans zeer deskundige Jerry Aerts of Patrick Allegaert. Het probleem met Joke Schauvliege is niet dat ze geen schoenmaker van een Schoenaerts kan onderscheiden, wel dat ze die inhoudelijke prioriteiten niet wil of durft stellen.
En ten slotte: be careful what you wish for: wie nu deze sluipende verfondsing van het kunstenbeleid toejuicht, moet weten wat de uiterste consequentie kan zijn. Van bij een privatisering van de besteding van belastinggeld is de stap klein naar een radicalere terugtrekking van overheidssteun uit het kunstenbeleid. Want als we er niet over mogen beslissen, waarom zouden we er dan geld aan besteden? Ook dat is geen fictie. Dat leren we dan weer in Nederland.
Vanuit de fictie een argument naar voor brengen.
Vanuit "iets dat niet werkelijk is, iets dat niet waar is", een argument naar voor brengen.
"Vanuit het ongerijmde" zou je het kunnen noemen, "ex absurdo"
Merkwaardig genoeg is dat nog niet opgenomen in de lijst van "drogredenen".
http://nl.wikipedia.org/wiki/Drogreden
Er bestaat wel zoiets als "reductio ad absurdum".
Of in de rechtspraak kent men zoiets als "ab absurdo"
http://www.duhaime.org/LegalDictionary/A/AbAbsurdo.aspx
"Latin: an evidentiary suggestion or statutory interpretation that is, or leads to, an absurdity.
From absurdity, absurd; based on absurdity; used to describe an assertion that leads to an absurdity.
Op zich is dat laatste redelijk problematisch.
A pattern or set of suggested legal reasoning or interpretation that leads to an unacceptable conclusion because it results in a conclusion that is patently absurd.
The rules of statutory interpretation reject any proposed interpretation that would lead to an ab absurdo result.""absurd" betekent "strijdig met de rede".
En hoe beoordeelt men of iets strijdig is met de rede?
Met de rede natuurlijk.
(En niemand die "belangenvermenging" durft te suggereren.)
Maar dit geheel terzijde.
Het gaat hier immers niet over "ab absurdo", maar over "ex absurdo".
Een "argumentum ex absurdo" is een argument waarvan de oorsprong in de fictie ligt.
Tot nader order is dit ook een geldig argument.
Het toeval wil nu dat ik gespecialiseerd ben in "argumentum ex absurdo".
De voorzitter van de Belgische voetbalbond François De Keersmaecker heeft zopas de ploegopstelling van de volgende wedstrijd van onze rode duivels bekendgemaakt.
Tijdens een druk bijgewoonde persconferentie gaf hij uitleg bij zijn keuze.
François De Keersmaecker gaat voor een 1-2-3-4 opstelling, dat lijkt hem het meest logische. Omdat hij vooral het gevaar uit de lucht vreest, krijgt in het doel Courtois de voorkeur boven Mignolet.
Achteraan acht De Keersmaecker Vincent Kompany nog niet fit genoeg na zijn blessure. Hij wordt vervangen door Daniël Van Buyten.
Op links rekent men op de snelheid van Vertonghen.
Opvallend nog, aan het eind stelde de kritische journalist Bart Eeckhout de bondsvoorzitter een vraag over de rol van de trainer.
"De trainer?", vroeg François De Keersmaecker verbaasd, " de trainer die is aan het trainen."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten